Naam & Selfie foto | Conrad Jacobs |
| Maatje sinds | 2017 |
| Ik ben verder lekker druk met …. | Mijn werk bij het ministerie van Buitenlandse Zaken en quality time met mijn partner (en mede-schulphulpmaatje), Claudia. |
1) Welke niet te bedwingen overtuiging, of welk stukje wereldbeeld, verklaart dat ik juist dit vrijwilligerswerk doe bij SHM?
Ik meldde mij ooit aan bij SchuldHulpMaatje omdat het (erg kort) langskwam in de Rudi en Freddi Show podcast. Jesse Frederik (‘Freddi’) schreef veel over de (misstanden in) schuldhulpverlening, wat mijn interesse aanwakkerde. Het was ook de tijd dat de serie Schuldig uitkwam. Vanuit het idee ‘De wereld ietsje mooier achterlaten dan zij was’ wilde ik ook – in mijn stad – een bijdrage leveren. Heel veel meer zat er niet achter.
2) Had ik een aanname/verwachting toen ik begon als maatje, waarop ik toch echt heb moeten terugkomen? Welke is dat en waarom?
Ik begon met de benadering dat je een situatie waarin iemand onhoudbare schulden heeft, kon vergelijken met een ‘puzzel’. Een puzzel die je met de juiste kennis en kunde zou kunnen ‘oplossen’. Nou, ik zat er zelden zo naast. Afgezien van het feit dat ikzelf soms ook door de bomen het bos niet meer zie, zijn de puzzelstukjes voor mensen met onhoudbare schulden niet statisch, maar dynamisch. Elke dag komen er weer nieuwe stukken bij, gaan er puzzelstukjes verloren of verlies je er een paar uit het oog. Soms sluiten de stukjes helemaal niet eens op elkaar aan waardoor er niet eens een oplossing mogelijk is. Zo was mijn vierde hulpvrager een man die uit Syrië was gevlucht. Hij werd niet toegelaten tot de gemeentelijke schuldhulpverlening want hij had relatief kort ervoor een verblijfsvergunning gekregen en, zo werd geoordeeld, “hoe kan je in zo’n korte tijd schulden opbouwen?”. Maar hij had dus wel onhoudbare schulden en er moest iets gebeuren. Dit was zo’n moment dat er gewoon niets mogelijk was. Gelukkig is hij later wel toegelaten.
3) Wat zouden mijn hulpvragers (of maatjes) geheid over mij (als hun gemeenschappelijke maatje) zeggen, mochten ze een keer met elkaar een Haags bakkie doen?
Dat mag je aan hun vragen! Maar, als ik mezelf zou inschatten ben ik vriendelijk geïnteresseerd. De eerste 20 minuten probeer ik niet over schulden te praten maar over het leven en daarna gaan we pas echt aan het werk. Daarin kan ik wel vrij duidelijk zijn. Dit is niet voor elke hulpvrager een gegeven. Mijn huidige hulpvrager weet niet of hij de schuldhulpverlening in wil, maar dan zeg ik ook heel duidelijk dat ik zelf geen ander pad voor me zie.
4) Maak ik ook wel genoeg plezier / lol voor en met de hulpvrager?
Jazeker! Je relatie met de hulpvrager is het belangrijkst. Indien een hulpvrager ervoor openstaat loont het enorm om soms even plezier te maken. Mijn eerste hulpvrager – een wat oudere baas – maakte toen wij met de gemeente of een bedrijf in gesprek waren geregeld grapjes. ‘Hoeveel zou u per maand kunnen afbetalen?’ vroeg iemand dan, waarop hij antwoordde: ‘20 Euro, maar als we 10 euro afspreken en dan afspreken dat ik voor de andere 10 euro elke maand een loterijlot koop. Als ik dan de jackpot win, delen we de winst!’. Na wat gegrinnik van mij was het lang stil aan de andere kant van de lijn. Na een tijdje hoorden we: ‘Dus 10 euro?’
5) Hoe zorg ik er zelf voor dat ik als maatje met een frisse blik blijf kijken naar hulpvragers? En wat heb ik vanuit de SHM-organisatie nodig om dit te stimuleren?
Het klinkt vreemd, maar SchuldHulpMaatje gaat voor mij – ondanks de naam – niet echt over schulden. We helpen mensen door middel van het aanpakken van hun schuldenproblematiek.
Ik ben blij dat de SHM-organisatie juist thema’s zoals psychische kwetsbaarheid en laaggeletterdheid bij hulpvragers aanpakt en onder de aandacht brengt van maatjes, zodat wij zo goed mogelijk onze hulpvragers kunnen begeleiden.
Ik was eerst maatje, toen coördinator en ben nu weer terug als maatje. Ik probeer me bewust te zijn van mijn eventuele vooroordelen, maar pas niet een specifiek proces toe.
6) Wat merk ik bij mezelf aan gedragsverandering(en) sinds ik bij SchuldHulpMaatje actief ben?
Toen ik begon bij SchuldHulpMaatje waren mijn eigen financiën niet helemaal op orde (niet sparen en veel uitgeven). Ik was 26 toen ik begon bij SchuldHulpMaatje, net nadat ik begonnen was met werken. Het voelde dan af en toe wat wrang dat ik advies gaf aan hulpvragers over hun financiële situatie. Het leidde er soms toe dat ik de tips die ik aan hulpvragers gaf, na een tijdje bij mezelf ging toepassen! Zo heb ik het financiële overzicht dat je kan downloaden voor hulpvragers ook zelf gebruikt.
7) Hoe heb ik de praktijk na de SHM-basistraining ervaren en wat heb ik gemist?
Ik heb erg veel geleerd van de basistraining (meer hierover lees je hier). Wellicht is het mogelijk om deze training uit te breiden met een praktijkbezoek. In mijn eerste jaar was er een maatjesactiviteit georganiseerd naar de rechtbank in Den Haag en mochten wij enkele WSNP-zittingen bijwonen. Het was onwijs leerzaam om te zien hoe bijvoorbeeld rechters binnen het systeem hun best deden om tot een oordeel te komen of iemand ‘te goeder trouw’ had gehandeld. Dan zie je dat ondanks de wetgeving, het echt mensenwerk blijft. In de rechtbank ging het heel erg om ‘te goeder trouw’ en of je nieuwe schulden had gemaakt. Zo had een dame zich – nadat ze al forse schulden had gemaakt – ingeschreven voor een nieuwe opleiding met een daaraan gekoppelde DUO-lening. Dit deed ze met toestemming van iemand van de gemeente die haar hielp. De rechter oordeelde echter ‘nu kan ik je niet toelaten’. Oei! Hier zag ik dat het fout kan gaan bij slecht advies en dat het is niet risicoloos is wat je doet in dit vrijwilligerswerk.
8) Hoe ga ik als maatje om met het verslag doen van de voortgang van het begeleidingstraject van de hulpvrager in het digitale dossier / systeem en de daarbij horende verwachting die de SHM-organisatie hiervan heeft?
Toen ik een tweetal jaar coördinator was, bleef het een uitdaging om al mijn maatjes tijdig en volledig verslag te laten doen in de digitale dossiers. Ik vind het zelf ook lastig, maar het is mij wel duidelijk dat je het jezelf makkelijker maakt als je verslaggeving niet uitstelt. Tegenwoordig doe ik het samen met de hulpvrager – die heeft immers het recht om erin te kijken – aan een eind van een bezoek. Dan schrijven we samen een samenvatting en noteren we de aandachtspunten voor volgende week.
9) Wat moet er gebeuren (of juist niet), wil ik dit vrijwilligerswerk over drie jaar nog doen?
Dat is een goede vraag. Vrijwilliger zijn bij SchuldHulpMaatje is natuurlijk vrij intensief door de problematiek die je tegenkomt, de soms hartbrekende verhalen, de moeilijkheden die je tegenkomt om er samen uit te komen. De steun die je dan krijgt van de SHM-organisatie is essentieel, maar het zijn vaak juist de kleine dingen die mij stimuleren om door te gaan. Zo kreeg ik onlangs een appje van een hulpvrager die ik jaren geleden heb geholpen waarin hij mij nogmaals wilde bedanken…. Ja, dat is dan wel waar ik het voor doe.
10) John Pelle – een maatje die ook meewerkte aan deze Selfie Reflectie rubriek – vroeg zich af: ‘Hoe zorg ik goed voor mezelf en hoe zorg ik ervoor dat de problemen van de hulpvrager niet mijn problemen worden?’
In het begin nam ik veel problemen van de hulpvrager mee naar huis. Dan lag ik wakker en dacht ik: “DE RBG-BELASTING HEB IK OVER HET HOOFD GEZIEN!”
Het enige dat bij mij hielp was simpelweg ervaring opdoen. Des te langer ik meedraai des te beter ik mentaal een scheidslijn kan aanbrengen. Ik ben nu goed in staat mijn werk bij SchuldHulpMaatje bij de voordeur te laten.
11) Welke andere vraag mag zeker niet ontbreken in de volgende selfie reflectie rubriek?
Wat zou ik in de wereld van schuldhulpverlening willen aanpassen en waarom?