10 Augustus 2023
De halvering van de schuldsaneringstermijn heeft tot dusver geen noemenswaardige problemen opgeleverd. Vanaf 1 juli 2023 geldt in principe voor iedereen die wordt toegelaten tot de wettelijke schuldsanering (Wsnp) de termijn van 18 maanden. In de minnelijke schuldsanering (Msnp) hanteren de gemeenten vanaf deze datum dezelfde termijn. Wie vóór 1 juli in de schuldsanering is beland, zou er dus nog wel drie jaar aan vastzitten. Maar een aantal gemeenten, waaronder Den Haag, heeft plannen om ook oude regelingen van 36 maanden terug te brengen naar 18 maanden. In Den Haag zal dit gaan gelden voor mensen die vanaf 3 februari zijn toegelaten tot de Msnp. Deze mensen krijgen daarover een brief van de gemeente. Eerdere gevallen blijven dus op 36 maanden staan.
Karen Stoffels, beleidsmedewerker van de organisatie van schuldhulpverleners NVVK: “Er is nog veel niet duidelijk en daarom is dit komende halfjaar een overgangsperiode”. Een van de onduidelijkheden is of de 18 maanden van een Wsnp-traject worden verminderd met de maanden van een voorgaande Msnp-traject. De wet is hier niet altijd even duidelijk over. Karen verwacht dat het zeker tot het eind van het jaar zal duren voor hier meer een lijn in zit. Op dit moment zijn er rechterlijke uitspraken die diametraal tegenover elkaar staan. Daarmee is het dus de komende maanden voor hulpvragers soms niet duidelijk wat er verwacht kan worden.
Wat wel duidelijk is, is dat maanden waarin een loonbeslag gelegd is ten behoeve van een schuldeiser, niet meetellen bij het verkorten van de periode.
Wat wel zeker is:
- De Wsnp duurt voor iedereen die er na 1 juli 2023 in wordt toegelaten 18 maanden, uitzonderingen wegens bijzondere omstandigheden daargelaten.
- De Wsnp duurt voor iedereen die er voor 1 juli 2023 in is toegelaten 36 maanden, uitzonderingen wegens bijzondere omstandigheden daargelaten. In een aantal rechtszaken is deze lijn door de rechter in eerste aanleg bevestigd, maar daar is inmiddels wel hoger beroep tegen aangetekend. Verwacht wordt dat deze uitspraken in stand blijven en dat er geen verkorting voor oude Wsnp-zaken zal komen, omdat er in de wet geen overgangsrecht geregeld is.
- De Msnp duurt voor iedereen die er na 1 juli 2023 in wordt toegelaten 18 maanden, misschien op een enkele uitzondering na.
- De Msnp duurt voor iedereen die er voor 1 juli 2023 in is toegelaten in principe 36 maanden, maar hierop is inmiddels een groot aantal uitzonderingen. Dat komt omdat een aantal gemeenten geld beschikbaar heeft gesteld om regelingen van 36 maanden in te korten tot 18 maanden. De gemeente draait dan op voor de resterende aflossingen. Daarbij wordt soms de datum gehanteerd waarop de politiek dit besluit genomen heeft, 7 februari 2023, maar soms ook een andere datum. Soms geldt het ook voor iedereen die al 18 maanden heeft afgerond.
Geen stuwmeer bij de rechtbank
Je zou verwachten dat er na 1 juli bij de rechtbank een stuwmeer zou zijn ontstaan van Wsnp-zaken die zijn aangehouden om gebruik te maken van de verkorte saneringstermijn. Daarvan is echter volgens Natascha Doorneveld van de Insolventiekamer van de Haagse Rechtbank geen sprake. “We merken nog geen toename en contact met de gemeenten bevestigt ons dat er geen stuwmeren zijn of verwacht worden. Op dit moment is er ook geen toename van het aantal door de rechter opgelegde dwangakkoorden. Vooralsnog maken we ons dan ook geen zorgen over oplopende wacht- en doorlooptijden. De verzoekschriften worden binnen de door ons gestelde termijnen op zitting behandeld. Indien de zaken toenemen, vergroten wij de zittingscapaciteit, waardoor we de doorlooptermijnen blijven halen volgens de daarvoor gemaakte afspraken.”
Er zijn tot nu toe 30 Wsnp-uitspraken gedaan vanaf 1 juli 2023. In een enkel geval is het verzoek de termijn nog verder te verkorten afgewezen. Verder valt er inhoudelijk nog niet veel over te zeggen.
Situatie in Den Haag
De praktijk van de minnelijke schuldhulpverlening in Den Haag zit op de landelijke lijn. Lise Domburg-Rietveld, Accountmanager Financiële Hulpverlening van de Helpdesk Geldzaken van de gemeente Den Haag: “De aanbiedingen die wij doen zijn dus vanaf 1 juli inderdaad op basis van 18 in plaats van 36 maanden.”
Een intern document over de operatie bevestigt:
- Ingangsdatum gehalveerde saneringstermijn van 36 naar 18 maanden Msnp is 1 juli 2023
- Geldt zowel voor de saneringskredieten (SK’s) als de schuldbemiddelingen (SB’s)
- Het halveren van de duur van de schuldhulpverlening bij gemeenten van 36 maanden naar 18 maanden sluit aan bij de kortere periode van schuldsanering bij de rechter
- Het verkorten van de aflosperiode Msnp naar 18 maanden heeft als belangrijkste doel dat:
- De drempel voor een aanvraag schuldhulpverlening wordt verlaagd
- Meer inwoners hulp krijgen
- Inwoners sneller van hun schulden af zijn
- De Msnp en Wsnp goed op elkaar aansluiten en elkaar aanvullen.
Waarom 1 juli 2023?
De gemeente motiveert haar besluit om in de Wsnp ook de termijn van 18 maanden te hanteren met:
- Snel duidelijkheid voor inwoners
- Voorkomen dat inwoners (en professionals) wachten met het aangaan van een schuldregeling
- Er ontstaat geen stuwmeer
- Er kan direct de juiste hulp worden geboden
- Voorkomt op een later moment hoge werkdruk en potentieel capaciteitstekort
- Voorkomen dat er grote verschillen ontstaan tussen gemeenten
- Zo snel mogelijk het effect zien van de inkorting
Wat gebeurt er na 18 maanden?
Het einde van de aflossingsperiode is niet automatisch het einde van hulp. De gemeente benadrukt dat een hulpverleningstraject niet noodzakelijk eindigt na 18 maanden. Goede begeleiding en nazorg zijn een belangrijke randvoorwaarde om schulden kwijt te schelden. Begeleiding en nazorg moeten op maat aangeboden worden dus ‘zo kort als mogelijk en zo lang als nodig’.
Lees meer: