Hoe kun je een project rondom psychische kwetsbaarheid beter aftrappen dan met een theaterstuk dat je gelijk mentaal bij de kladden grijpt? Dat gebeurde op 22 februari 2022 in theater Dakota met ‘Vind je het gek!’
Stigma
Hoeveel procent van de mensen denkt u dat in zijn of haar leven te maken krijgt met een psychische kwetsbaarheid? De schattingen onder de SchuldHulpMaatjes in Dakota liepen ver uiteen. 15 Procent, riep de één, 70%, de ander. Het juiste antwoord is: ruim 42 procent. Psychische kwetsbaarheid komt dus heel veel voor. Tegelijkertijd kleeft er nog steeds een groot stigma aan. 70 procent van de psychisch kwetsbaren heeft last van vooroordelen en discriminatie. En maar een derde durft er over te praten. Dat veel van onze hulpvragers een psychische kwetsbaarheid hebben, is niet zo verwonderlijk. Vaak zitten ze in een neerwaartse spiraal. Zo vergroot het hebben van een psychische kwetsbaarheid het risico op schulden. Denk bijvoorbeeld aan iemand die zo depressief is dat hij zijn post ongeopend in de gang laat liggen. En, heb je eenmaal schulden, dan leidt dat tot zoveel stress en sociale isolatie dat de kans op psychische kwetsbaarheid weer toeneemt.Theaterstuk
In de even luchtige, grappige, ontroerende als informatieve en indringende theatervoorstelling Vind je het gek! vertellen theatermaakster en zangeres Nynka Delcour en muzikant Rob Stoop het verhaal van zes mensen met psychische problemen. Op basis van interviews met hen maakten ze dit stuk. Via een afwisselende mix van monologen, liedjes, acteerwerk en fotoprojecties leren we de zes van binnenuit kennen. Niet als patiënt, maar als mens achter de aandoening. Nergens wordt dan ook een diagnose genoemd. Hierdoor komt hun belevingswereld nog dichterbij en is deze soms beangstigend herkenbaar. Want wie kent niet het gevoel dat je eigen piekergedachten je meesleuren, je gevangen houden? Of de beleving dat jouw werkelijkheid voor kortere of langere tijd niet aansluit bij die van de rest van de wereld? Veelzeggend was het moment waarop Nynka een lint uitrolde op het podium dat de grens tussen gek en normaal verbeeldde. Aan de hand van stellingen bepaalden wij aan welke kant ze moest staan. De deur dichtdraaien en toch nog een keer teruglopen om te controleren of hij echt op slot zit bijvoorbeeld? Dat leek ons wel normaal. Maar wat als je dat drie keer doet? Of tien keer? De grens bleek op zijn zachtst gezegd fluïde.
Nagesprek – bespreekbaar maken van psychische kwetsbaarheid
De vraag is nu: wat kunnen wij doen om hier aandacht voor te vragen en hulpvragers met psychische kwetsbaarheid te helpen? In het nagesprek dachten we hier onder de leiding van Jasper van der Wulp, projectcoördinator van het project Psychische Kwetsbaarheid, over na. Over het belang van het bespreekbaar maken van het onderwerp. Steun bieden. Gewoon vragen hoe het met iemand gaat, en voldoende tijd, ruimte en aandacht bieden voor het antwoord. Oprecht luisteren en empathie tonen kan al veel doen. Ook het open zijn over jezelf, het tonen van je eigen kwetsbaarheid kan verbindend werken. Vertel eens iets uit je eigen leven dat niet zo geweldig loopt. Collega’s van GGZ-begeleiding in de wijk Achter de voordeur wezen op de kracht van herhaling. Blijf steun bieden, ook als iemand (nog) niet zo ver is om het aan te nemen. Mensen met een psychische kwetsbaarheid hebben vaak een negatief zelfbeeld en soms kost het tijd voordat ze hulp kunnen accepteren.
Tips
Als laatste kwamen er nog verschillende tips voorbij.
- Zoals de gratis website van Parnassia Durf jij met mij? Hier kunnen mensen met een psychische kwetsbaarheid iemand leren kennen, zowel voor vriendschappen als voor een romantische relatie.
- Als je vragen over psychische kwetsbaarheid hebt, kan je terecht bij Haags Steun Systeem.
- Afsluitend nog wat kijk- en luistertips over dit thema. Aangeraden wordt de serie Therapie op Canvas.
- Ook zijn alle liedjes uit de voorstelling ‘Vind je het gek’ te beluisteren op Spotify.
- Op YouTube kan je de documentaire vinden die Nynke maakte over Miranda, een van de zes mensen die ze interviewde. De insteek van de documentaire blijkt uit de titel: Ik zou ook Miranda kunnen zijn.