Schuldhulpplannen voor Den Haag – stemadvies van SchuldHulpMaatje

Op 14, 15 en 16 maart kun je stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Er is genoeg te kiezen in Den Haag, want er staan maar liefst 21 partijen op het stemformulier. Waar baseer jij je keuze op? SchuldHulpMaatje Den Haag dook in de plannen van de Haagse politieke partijen. Hoe denken zij over schuldpreventie, schuldhulp en nazorg? We zetten de standpunten van alle politieke partijen op een rij.

Elmar Hommes, directeur SchuldHulpMaatje Den Haag: ‘Aandacht voor schulden blijft onverminderd relevant, want 1 op de 5 huishoudens in Den Haag heeft te maken met hoge schulden of loopt risico daarop. Onze maatjes hebben de tijd om praktische hulp te bieden en met hun persoonlijke benadering iemand te motiveren. Zij zijn dus zowel bij preventie tijdens een schuldhulpverleningstraject als na afloop een waardevolle aanvulling op financieel specialistische taken die worden uitgevoerd door medewerkers van de gemeente of van private partijen.

SchuldHulpMaatje pleit ervoor dat ook de coalitiepartijen die na de verkiezingen gekozen worden in de raad en dan plannen zullen gaan maken voor de komende vier jaar, blijven werken aan een schuldvrije toekomst voor elke Hagenaar.’

Terugblik 2018 – 2022
We beginnen met een korte terugblik. Wat gebeurde er de afgelopen vier jaar? Hoe stevig staat een schuldenvrije toekomst voor elke Hagenaar op de politieke agenda?

“Alle Hagenaars moeten volwaardig mee kunnen doen en zich naar vermogen kunnen ontplooien. Armoede en schulden kunnen dit belemmeren. Daarom is het een prioriteit van het college om in te zetten op de bestrijding van armoede en schulden.”

Deze woorden staan in het coalitieakkoord ‘Samen voor de Stad’. Een akkoord dat in 2019 geschreven werd door de vijf partijen die de afgelopen vier jaar de Haagse gemeenteraadcoalitie vormen: VVD, D66, GroenLinks, CDA en PvdA. Sinds deze tijd is er veel veranderd, onder meer door het covid-virus, maar de prioriteit van het college om mensen met schulden zo snel en zo goed mogelijk te helpen bleef onverminderd van kracht.

De ambities uit het coalitieakkoord zijn verder uitgewerkt in het ‘Beleidsplan schuldhulpverlening Den Haag 2020 – 2024’. In de lijn van dit plan is de schuldenaanpak verstevigd, net als de armoedevoorzieningen. Denk aan de saldobaas app, pilots zoals de schuldenrechter en de opzet van Schuldenlab 070. Ook heeft de gemeente geld uitgetrokken voor de inzet van vrijwilligers, zoals financiering van SchuldHulpMaatje.

Wat zijn de standpunten van politieke partijen in Den Haag over schuldhulp?

Er doen 21 partijen mee, 11 partijen daarvan zijn nieuw.

Partij	Inzet preventie	Oplossingen bij schuld	Nazorg
Lijst 1 – Hart voor Den Haag / Groep De Mos	Voorlichting op scholen	Schulden overnemen door de gemeente (inloop)spreekuur op ieder stadsdeelkantoor
Lijst 2 – VVD	Bij inburgering moet er aandacht zijn voor financiële verplichtingen bij migranten Bewoners uit Escamp ondersteunen door ze aan een baan te helpen Vroegsignalering Jongeren helpen met geld om te gaan	Ademruimte Minder bureaucratie
Lijst 3 – D66	Geldtrainingen	Experimenten met schulden overnemen doorzetten	Plan maken voor werk en (nazorg) begeleiding van geestelijk kwetsbaren
Lijst 4 – GroenLinks	Gezinsgerichte aanpak en vroegsignalering bij jongeren	Schuldhulp voor ‘nieuwe kansen’ en een ‘brede aanpak op maat’
Lijst 5 – CDA	Vroegsignalering	Garantstelling door de gemeente voor wat betreft studieschulden Projecten als ‘SchuldHulpMaatjes’
Lijst 6 – PvdA	Preventie jongeren	Helpdesk Geldzaken Schulden overnemen door gemeente Potje voor hulpverleners
Lijst 7 – Haagse stadspartij	Meer personeel	Schulden overnemen door gemeente Uitsluitingscriteria verdwijnen
Lijst 8 – Partij voor de Dieren	Voorkomen schuld bij jongeren	Saneringskredieten Huisdieren niet verkopen	Inzetten op nazorg
Lijst 9 – Haagse PVV		Maatwerk
Lijst 10 – ChristenUnie-SGP	Meer organisaties moeten doorgeven dat klanten financiële problemen hebben Gemeente moet persoonlijk contact opnemen (i.p.v. brieven sturen) Preventie op scholen Meertalige preventie Laaggeletterden Financiën in de spreekkamer	Initiatiefvoorstel Schuldhulpverlening Projecten als ‘SchuldHulpMaatjes’ De rol van de vrijwilliger verankerd in het schuldhulpverleningsbeleid Klantreis inzichtelijk Belonen van goed gedrag	Standaard begeleidingstraject (met nazorg) bij schuldregelingen Inzicht
Lijst 11 – SP	Studeren zonder schulden	Er moet een landelijk aanvalsplan ter bestrijding van armoede en schuld komen
Lijst 12 – 50Plus		Schuldhulpverlening zonder wachttijden
Lijst 13 – LEF	Schuldenvrij bestaan via een universeel basinkomen van netto €1000 per maand
Lijst 14 – Nationale Bond Tegen Overheidszaken
Lijst 15 – DENK	Vroegsignalering
Lijst 16 – Janice Roopram
Lijst 17 – Haags Belang
Lijst 18 – Blanco
Lijst 19 – Forum voor Democratie
Lijst 20 – Lijst Ramdhani	Vroegsignalering Voorlichtingscampagne		Nazorg bieden
Lijst 21 – INL

Disclaimer: We hebben de verkiezingsplannen van alle politieke partijen zo goed mogelijk doorgenomen en daaruit zo zorgvuldig mogelijk dit overzicht gemaakt er kunnen geen rechten aan worden ontleend.

Conclusies

• Lijst 1 t/m 10 heeft oog voor de schuldenproblematiek in Den Haag
• De Haagse PVV, SP, 50Plus, LEF, DENK zijn zeer summier over schulden en/of specifieke oplossingen voor de stad.
• SP meldt dat ze een landelijk aanvalsplan willen (nb: er ligt een landelijk Actieplan brede schuldenaanpak )
• 6 partijen (Nationale Bond Tegen Overheidszaken, Janice Roopram, Blanco, Forum voor Democratie en INL) hebben geen paragraaf over schuld, schuldhulp, preventie en/of nazorg in hun programma
• CDA en ChristenUnie dragen SchuldHulpMaatje een warm hart toe, zij noemen het belang van SchuldHulpMaatje in hun verkiezingsplan bij naam
• ChristenUnie-SGP wil dat mensen tot hun recht komen en presenteert daarom het meest omvangrijke plan voor schuldhulpverlening; ‘Vergeef ons onze schulden’

Elmar Hommes: ‘Na het lezen van alle plannen zie ik dat schuldhulpverlening stevig op de politieke agenda staat van de grote partijen in Den Haag. Daar zijn wij blij mee. We hopen dat ook de partijen die straks de nieuwe coalitie zullen vormen verder zullen bouwen op voorgaande beleidsplannen.

Stichting SchuldHulpMaatje Den Haag is een kritische partner in het veld. Onze maatjes zien ook de praktische werking van wet- en regelgeving bij de mensen thuis. Dat is waardevolle kennis. De signalen die we opvangen in deze dagelijkse praktijk delen we graag met de politiek voor het aanscherpen en verbeteren van armoede- en schuldenbeleid. In het afgelopen jaar hebben daarom ook meerdere politieke partijen in Den Haag ons geconsulteerd om mee te denken over armoedebestrijding.

Wij zijn graag een gesprekspartner voor de politieke partijen, de gemeente en alle samenwerkpartijen in de stad. Wij stellen onze expertise graag ter beschikking bij de totstandkoming van innovaties en delen graag onze praktijkinzichten.’

Speerpunten SchuldHulpMaatje Den Haag

Het is goed dat de politieke partijen, en alle kandidaten die in de gemeenteraad gekozen worden, weten wat we doen. SchuldHulpMaatje Den Haag heeft drie projecten waarin we maatjes toerusten om betere hulp te verlenen ter preventie van schuld, bij het oplossen van schuld en bij nazorg.

Voorstellen uit plannen van de partijen

Hieronder staan de teksten uit de verkiezingsplannen van de partijen.

Hart voor Den Haag / Groep De Mos – Kordaatheid bij schuldhulpverlening Schulden

•  Je komt er zo in, maar kom er maar weer eens uit. In het verleden hebben wij een initiatiefvoorstel ingediend waarin we oproepen tot het overnemen van de schulden door de gemeente. Wij zien dat als een investering, omdat er zo bespaard kan worden op de kosten van bewindvoering, uitkeringen, jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg, schuldhulpverlening, ziekteverzuim en dergelijke. Doordat de verlammende stress van de schuld wegvalt, kan de schuldenaar zich richten op het volgen van een opleiding of het vinden van een baan. Uiteraard moeten de schulden, zij het in een geduldiger aflossingsschema, wél terug worden betaald aan de gemeente. Om inwoners met schulden te helpen om hun schulden in te lossen, wil Hart voor Den Haag op ieder stadsdeelkantoor een (inloop)spreekuur realiseren. Op scholen geven we voorlichtingscampagnes over hoe om te gaan met geld. Daarnaast willen wij, voor het bieden van perspectief, inzetten op omscholingsprogramma’s voor mensen die hun baan verliezen.

VVD – kijkt naar het financiële plaatje

• Bij problematische schulden moet de gemeente allereerst zorgen voor ademruimte, zodat de problemen met een schuldhulpverlener op een rij gezet kunnen worden. De VVD wil daarbij inzetten op dienstverlening die snel kan optreden en met een bredere blik kan kijken wat er naast de schuldenproblematiek mogelijk nog meer speelt.
• De VVD wil dat de gemeente ook de eigen dienstverlening verbetert en bureaucratie terugdringt. De Schulphulproute is nu nog bezaaid met te veel formulieren.
• De VVD wil inzetten op preventie van problematische schulden. We ondersteunen initiatieven waarbij jonge Hagenaars door ervaringsdeskundigen leren budgetteren en met geld omgaan. Daarnaast is vroegsignalering van belang: zo kan er hulp geboden worden voordat schulden problematische vormen aannemen. Deze vroegsignalering kan via school, wijkteams, jongerenwerk ed. gebeuren. Hulp kan komen van mensen waarmee de jongeren zich kunnen identificeren.
• De VVD wil dat er voldoende oog is voor (kleine) ondernemers die ook slecht bij kas zitten. Initiatieven en hulpverlening voor ondernemers die een schuld hebben, zoals Over Rood, moeten dan ook gesteund blijven worden.
• Ondernemers in het mkb die schuldeiser zijn, moeten niet de klappen vangen. Wat voor een grote onderneming of de gemeente een geval van afschrijven is, is voor kleinere ondernemers een financiële strop. De VVD wil dat de gemeente als grote schuldeiser achter het mkb in de rij aansluit.
• Ondersteuning schuldenproblematiek Escamp. In deze wijk kent relatief veel armoede en (jeugd)werkloosheid. De VVD wil vroegtijdig bewoners ondersteunen door ze aan een baan te helpen om zo schuldenproblematiek te voorkomen of niet verder te laten escaleren.

D66 – spreek over armoede, schulden en begeleiding naar werk

• Armoede is vaak onzichtbaar. Het uit zich niet alleen in een gebrek aan geld. Het gaat vaak samen met slecht lezen en schrijven en gebrek aan kansen door minder toegang tot werk, zorg of onderwijs. Dit vraagt om vroeg signaleren en brede ondersteuning voor meer zelfstandigheid en een eerlijkere toekomst voor onze kinderen.
• Financiële rust. We steunen vernieuwende initiatieven voor schuldhulpverlening. Bijvoorbeeld trainingen over geld en administratie en experimenteren met het, onder voorwaarden, overnemen van schulden. Dit voorkomt dat mensen hun leven lang achtervolgd worden door schulden.
• Met een werkbonus uit de bijstand. Met deze prikkel geven we een veilig duwtje uit de bijstand om een terugval in inkomen te voorkomen.
• Een nieuw begin. Stadsgenoten die uit een (financieel) dal zijn opgekrabbeld verdienen een schone lei en een goede start. Daar hoort werk bij en begeleiding van geestelijk kwetsbaren. Een nieuwe alliantie van Den Haagt Werkt, het UWV en Haagse bedrijven kan deze basis creëren. D66 wil daarvoor een plan uitwerken.

• Vaker afwijken van de kostendelersnorm . Gemeenten hebben de bevoegdheid om af te wijken van de kostendelersnorm, maar Den Haag doet dit minder vaak dan andere steden. D66 wil dat dit vaker gebeurt om dakloosheid en armoede te voorkomen.

GroenLinks – Oplossingen voor armoedebestrijding en voorkoming van schulden

• Bij problemen met schulden is vroeg bijsturen of ingrijpen belangrijk; daarbij hebben we extra aandacht voor jongeren. We zorgen dat werkgevers en scholen weten hoe ze problemen kunnen herkennen. Zo helpen ze jongeren aan de juiste informatie en hulp. De gemeente breidt de contacten uit met ontvangers van vaste lasten. Zij zijn belangrijk voor het melden van betalingsachterstanden. Door samenwerking met deze partijen en vroeg ingrijpen voorkomen we afsluiting van energie en huisuitzettingen.
• Den Haag heeft flinke stappen gezet naar een socialere schuldhulp. We gaan door met de ‘Klantreis’ en ‘Collectief Schuldregelen’ voor alle cliënten. In deze trajecten staat de mens centraal, er is één aanspreekpunt voor begeleiding van de cliënt tijdens het hele traject. Onze schuldhulp staat voor nieuwe kansen en een brede aanpak op maat. Vanuit die kracht blijven we vernieuwen met mensen en organisaties in de stad.
• We moeten beter gebruik maken van ervaringsdeskundigen, bijvoorbeeld in de schuldhulp. Daarom willen we dat de gemeente ervaringsdeskundigen met verschillende achtergronden in dienst neemt. Zij kunnen hun collega’s adviseren over hoe ze hun service en informatie kunnen verbeteren.
• Den Haag blijft slachtoffers van de toeslagenaffaire helpen: financieel én door pal voor hun rechten te gaan staan, bijvoorbeeld richting het Rijk of schuldeisers.

CDA – Schulden

• Armoede is niet altijd gekoppeld aan een uitkering. Er zijn ook arme werkenden. Het CDA wil mensen ondersteunen die wel een baan hebben, maar te weinig verdienen om normaal van te leven of door schulden in armoede leven.
• Vroeg signaleren van problematische schulden is belangrijk in de preventie en bestrijding van armoede. We zetten daarom in op meer preventie en voorlichting.
• Het CDA pleit voor een garantstelling door de gemeente voor wat betreft studieschulden bij DUO bij de koop van een nieuwbouwwoning. Een huis kopen is voor veel starters door de studieschulden simpelweg onhaalbaar. Dit is risicoarm, vergelijkbaar met de startersleningen, en de gemeente kan dat risico verder afdekken met het bedingen van zekerheidsrechten op de nieuwbouwwoning.
• Het CDA wil mensen helpen die moeite hebben hun administratie bij te houden door projecten met vrijwilligers. Projecten als ‘schuldhulpmaatjes’ dragen daaraan bij.
• Vragen om hulp is vaak moeilijk. Bovendien; niet iedereen weet hulp te vinden en is bekend met de mogelijkheden die er zijn. Het CDA wil dat de gemeente zich meer inspant om deze doelgroep te benaderen, hiertoe wordt met wijkverenigingen en andere lokale maatschappelijke organisaties samengewerkt.

PvdA – Mensen met schulden op tijd helpen

• Wij willen dat iedereen straks in aanmerking komt voor het vernieuwde, effectievere en snellere schuldhulptraject;
• de Helpdesk Geldzaken, waar mensen met geldzorgen terecht kunnen, uitbreiden door de hele stad. We hebben speciaal aandacht voor jongeren en doen meer aan preventie en voorlichting op scholen;
• meer grip op de bewindvoering door het zelf aan te bieden, of door bindende afspraken te maken met bewindvoerders;
• het Jongeren Perspectief Fonds, dat schulden overneemt en jongeren stimuleert naar school of (vrijwilligers)werk te gaan, uitbreiden naar andere groepen;
• een maximum van de rente bij de Gemeentelijke Kredietbank van 2% per jaar;
• een budgetmaatwerkondersteuning: een potje waaruit hulpverleners naar eigen inzicht dingen kunnen betalen die zij nodig vinden, zoals een huurachterstand;
• dat mensen met een (kleine) schuld bij hun zorgverzekeraar kunnen overstappen naar de gemeentelijke zorgverzekering waarin vrijwel alle zorgkosten gedekt zijn; 
• kunnen garanderen dat overheden en bedrijven op korte termijn geen schulden innen bij mensen die al nauwelijks rond kunnen komen.

Haagse stadspartij – BESTAANSZEKERHEID EN KANSEN VOOR IEDEREEN

• Menselijkheid moet voorop staan bij de begeleiding van mensen met een uitkering of met schulden.
• De aanpak van schulden pakken we grondig en menselijk aan. Huisuitzetting van mensen kan nooit een oplossing zijn. Om dit te voorkomen werkt de gemeente samen met woningcorporaties, zorgverzekeraars en nutsleveranciers.
• Experimenten waarbij de gemeente schulden overneemt worden gecontinueerd.
• Schuldhulpverleners dienen alle ruimte te krijgen om hun werk goed te kunnen doen. Het doel is om schulden en oplopende kosten te voorkomen. Het zelfredzaam zijn en eigen netwerk hebben verdwijnen als uitsluitingscriteria voor schuldhulpverlening.
• We zetten in op extra personeel voor de schuldhulpverlening.

Partij voor de Dieren – Een armoedevrij Den Haag

• Voor veel jongeren is het een moeilijke overgang als zij op hun 18e wettelijk volwassen worden om verantwoordelijk te worden voor hun eigen financiën. Den Haag zet extra in op het voorkomen van schulden bij jongeren.
• Armoede wordt onder andere bestreden door goede, mede op preventie gerichte schuldhulpverlening. Den Haag ondersteunt de voedselbank en weggeefwinkels om de gevolgen van armoede te verlichten.
• Schuldhulpverlening wordt door Den Haag moreel verantwoord aangestuurd. Dit houdt in dat, in geval van uitbesteding aan commerciële organisaties, Den Haag toeziet dat kwaliteit van uitvoering en kosten transparant en in lijn zijn met niet-commerciële dienstverleners. Zo wordt voorkomen dat mensen van de regen in de drup belanden.

• Huisdieren zijn geen onderpand. Bij eventuele schuldsanering of huisuitzetting worden huisdieren en hun toebehoren niet onder dwang verkocht.
• De gemeente maakt het mogelijk om saneringskredieten te verstrekken aan inwoners met problematische schulden.
• Het natraject van schuldhulpverlening wordt verbeterd om te voorkomen dat mensen opnieuw in de schulden belanden.

Haagse PVV – Voorstellen voor een betaalbare stad

• Meer maatwerk op het gebied van schuldhulpverlening

ChristenUnie – SGP – meest uitgebreide plan “Vergeef ons onze schulden”

• Vergeef ons onze schulden, ChristenUnie-SGP Den Haag

SP – Geen apart programma voor Dan Haag gevonden, alleen landelijke standpunten

• Studeren zonder schulden
• Er komt een landelijk aanvalsplan om armoede en schulden te bestrijden (en te voorkomen)

50Plus – ARMOEDE, SCHULDEN & EENZAAMHEID

• Schuldhulpverlening zonder wachttijden

LEF – Maar onnodig schulden opbouwen, daar zeggen we nee tegen

• Einde aan schuldenindustrie en toeslagen bureaucratie
• Studieschulden van leenstelselgeneratie kwijtschelden

DENK – Uit landelijk programma:

• Sociaal incasseren wordt de norm, vroegsignalering een kernpunt

Janice Roopram – niks

Haags Belang – niks

Blanco – niks

Forum voor Democratie – niks

Lijst Ramdhani – Economie en financiën

• Vroegtijdig signaleren van mensen die dreigen in de schulden te raken. Deze groep beter begeleiden en helpen.
• Voorlichtingscampagne opzetten om inwoners maar ook kinderen alert te maken goed om te gaan met geld/schulden.  

INL

• Groepssessies om gezamenlijk uit de armoede te komen 
• Er is een plan ‘Samen uit de Armoede en Schulden’ die SchuldHulpMaatje heeft ontvangen