Foto: Jessika legt een moestuin aan en gebruikt daarvoor een bijzondere techniek.
Jessika Kersting is SchuldHulpMaatje in Den Haag, maar woont nu een tijdje met haar man en twee van haar kinderen in Zweden. Ze blogt voor ons over haar leven daar. In deze blog vraagt ze zichzelf af hoe de Zweedse schuldhulp is georganiseerd. Zijn er wellicht ook SchuldHulpMaatjes?
In mijn vorige blog ging ik uitgebreid in op hoe we hier, in ons kleine huisje in de “wildernis”, ons leven vorm aan het geven waren, eenvoudiger, meer zelfvoorzienend en geïnspireerd door hoe mensen vroeger dingen deden. Voor deze blog was ik van plan om me uitgebreid te verdiepen in de lokale schuldenproblemen en de aanpak daarvan. Daar is het echter nog niet helemaal van gekomen.
Wat ik niet echt beseft had, is hoe kort het seizoen is waarin je dingen voor elkaar kan krijgen. Inmiddels vriest het ’s nachts en binnenkort is de grond tot anderhalve meter diep hard bevroren. Het is dan niet mogelijk om in de grond te graven om bijvoorbeeld alle nieuwe fruitbomen te planten. Daarnaast is de berg waarop we wonen zo steil dat vrachtwagens door sneeuw en ijzel straks onmogelijk omhoog komen. Alle spullen die we nodig hebben om te bouwen en verbouwen hebben we dus voor die tijd nodig. We zijn dus hard bezig geweest om alles alvast in orde te maken voor het voorjaar en ook om de lange donkere winter zo aangenaam mogelijk door te komen.
In bad onder de sterrenhemel
Eén van de dingen die ik als eerste aanschafte, toen we dit huisje kochten, was een hout gestookt bad voor buiten. Ik zag al helemaal voor me hoe we op een koude winteravond in het warme bad naar de sterrenhemel zouden zitten kijken. De put waar we ons water uit krijgen zou echter al leeg zijn na één bad. Sowieso zou er bij een warme zomer niet voldoende water in de put zijn voor ons gezin. Dus hebben we een nieuwe, veel diepere, put laten boren. Ook hadden we eigen riolering en waterzuivering bij ons huisje, dat echter niet meer voldeed aan de nieuwste eisen van de gemeente. Ook deze hebben we volledig laten vervangen. Het voelt wel fijn om op dit gebied nu helemaal zelfvoorzienend te zijn.
Energielasten
Omdat we ons huis daarnaast verwarmen met hout uit ons bos, zijn onze vaste lasten hier heel laag. Onze energiekosten zijn zo’n 50 euro per maand, waarvan 30 euro vastrecht en 20 euro verbruikskosten zijn. Daarnaast bestaan onze enige vaste lasten uit de vuilnisdienst die eens per maand komt, dat is 5 euro per maand, want we doen actief aan afvalscheiding.
Gastenverblijf
Zelf zijn we vooral druk bezig geweest met de bouw van een gastenverblijf (we hebben ook drie kinderen in Den Haag die we wel heel graag willen zien), De keuken in het gastenhuisje is voor ons een plek waar we lekker de ruimte hebben om zelf ons eten te ma ken, zoals het malen van het elandvlees, koken van jam en bakken van brood. Ook zijn we bijna klaar met de bouw van een kas die we in het voorjaar gaan gebruiken om tomaten in te telen. Maar met een kacheltje erin zou het zomaar een heel fijn plekje tijdens de winter kunnen worden, waar we warm van het sneeuwlandschap om ons heen kunnen genieten.
Bedje van boomstammen
Voor de aanleg van de moestuinen stuitten we op een techniek die blijkbaar voor de mechanische landbouw bestond. In plaats van te graven in de grond bouw je een bed op dat bestaat uit boomstammen, takken, bladeren, gras en mest. De rottende stokken zouden er straks voor moeten zorgen dat het bed vochtig blijft en de overige materialen voedden de groenten. We gaan komende zomer zien of het werkt. Het was vooral ook een heel leuk project om te doen. In plaats van uren te lopen spitten in de stenige grond, huppelde ik rond, op ons vier hectare grote terrein, op zoek naar geschikte materialen. De buurman had net de schapenstal uitgemest dus daar mochten we ook zoveel van halen als we wilden.
Tussen het werken door genieten
De dochter van Jessika helpt mee met het verzamelen van bladeren voor de moestuin.
Schapenmest als toplaag voor de moestuin en rechts op de achtergrond het nieuwe gastenhuisje.
Onze boerderij
Ergens eind jaren vijftig is men gestopt met boeren op onze boerderij. Alles uit die tijd stond nog opgeslagen in de drie grote schuren die we hebben. De hokken voor de varkens, de koeien en het paard staan erbij alsof er gisteren nog dieren woonden. Omdat we zelf ook een beetje opslagruimte nodig hebben zijn we begonnen met opruimen. Al is het erg moeilijk om dingen weg te gooien. Heel veel dingen zijn zelf gemaakt, al weten we vaak niet waarvoor het dient. Alles is of van hout of van ijzer (plastic zou veel makkelijker zijn om weg te gooien). Soms zet je iets opzij, bijvoorbeeld de wagen voor de os, maar al snel denk ik dan “hoe leuk zou het zijn met een os” en zet ik het weer terug. Nu hebben we bedacht dat we een schuur inrichten als een soort museum en de spullen uit de andere schuren daarnaar toebrengen. We hopen dat onze buren dan uitleg kunnen geven wat het allemaal is. Bovendien, je weet nooit, misschien komt er ooit een tijd dat die ossenwagen enorm van pas komt.
Schuldhulp
Dus druk bezig geweest met ons nieuwe leven, maar weinig met schuldhulp. Wat niet echt hielp bij het onderzoek naar de lokale schuldenproblematiek is dat we geen internet hebben en ik dus niet zomaar iets kan opzoeken. Maar ik heb vandaag in de bibliotheek toch al wat informatie verzameld.
Net als in Nederland is in Zweden schuldhulpverlening een wettelijk taak van gemeenten. Schuldhulpverleners zijn daarom in dienst van gemeenten. Sommige gemeenten hebben daarnaast ook budgetcoaches in dienst.
De gemeente waar ons dorpje deel van uitmaakt heeft het hoogste aantal personen met problematische schulden in Zweden, ruim 9 % heeft te maken met deurwaarders (in de sommige andere gemeentes is dit minder dan 1 %). Op de site van de gemeente lijkt er echter wel sprake van laagdrempelige hulp. Er is een contactpersoon voor budget- en schuldenadvies. Ze bieden, volgens de tekst op de site, hulp tot zelfhulp. Dit houdt onder andere in: samen de inkomsten en uitgaven bekijken en daar samen een budget voor maken, en oplossingen zoeken voor de schuldensituatie. Dit gaat via persoonlijk contact en de inzet van de hulpvrager is hierbij van groot belang. Dit lijkt dus best wel op wat wij bij SchuldHulpMaatje doen.
Zijn er ook Zweedse SchuldHulpMaatjes?
Om terug te komen op de beginvraag van dit blog: zijn er in Zweden ook SchuldHulpMaatjes? Ik ben ze nog niet tegengekomen! Zweden is anders georganiseerd dan Nederland. Mannen en vrouwen werken fulltime en betalen relatief veel belasting, zodat de overheid veel taken op zich kan nemen. Vrijwilligerswerk is absoluut niet even uitgebreid als in Nederland. Mogelijk gebeurt er iets vanuit de kerk.
Ik ga de komende tijd kijken of ik contact kan leggen om hier meer over te weten te komen en kom daar dan in een volgend blog op terug. Ook ga ik kijken wat er daarnaast aan particuliere hulp bestaat.
Lees ook