Naam & Selfie foto |  Nico Bijlemeer |
| Maatje sinds: Coördinator sinds: | 2018 2019 |
| Ik ben verder lekker druk met …. | Werken als project- en programmamanager in de ICT |
1) Welke niet te bedwingen overtuiging, of welk stukje wereldbeeld, verklaart dat ik juist dit vrijwilligerswerk doe bij SchuldHulpMaatje?
Nu mijn kinderen ouder worden en minder tijd van mij vragen, heb ik meer de gelegenheid andere dingen te doen naast mijn werk. Ook wil ik iets teruggeven aan de maatschappij. Ik was een aantal jaar geleden met een paar collega’s aan het nadenken over sociale innovatie met behulp van ICT (mijn vakgebied). We zijn toen een keer bij een AZC langs geweest, maar ook bij de Voedselbank van Katwijk. Eén van die collega’s zit daar in het bestuur. Hij tipte mij toen om maatje te worden bij SchuldHulpMaatje. Ik had in het verleden al vrienden en familie bijgestaan met hun geldzaken en was ooit penningmeester van een studentenroeivereniging.
Van het sociale innovatie initiatief is verder weinig terecht gekomen, maar ik ben nu wel al 5 jaar vrijwilliger bij SchuldHulpMaatje Den Haag. Tijdens het eerste contact begon James, de voormalige directeur, al over het coördinatorschap. Dat heb ik een jaar af weten te houden. Maar ik vind het wel leuk om als coördinator meerdere casussen voorbij te zien komen en erover na te denken, te adviseren, en ervan te leren. Dus het past me wel, deze extra rol.
2) Wat zouden mijn hulpvragers (of maatjes) geheid over mij zeggen, mochten ze een keer met elkaar een Haags bakkie doen?
Ze zouden zeggen: “Hij is een vriendelijk en rustig persoon. Hij weet de hulpvrager en ook de betrokken instanties, zoals bijvoorbeeld de gemeente, goed bij de les te houden door ons op onze verantwoordelijkheid te wijzen.”
Als afspraken gemaakt met een instantie niet nagekomen worden door deze instantie, heb je aan mij een slechte. Ik confronteer diegene ermee en vraag waarom iets niet gedaan of gebeurd is. Tuurlijk, er kunnen bepaalde omstandigheden zijn, maar toch …
3) Maak ik ook wel genoeg plezier met de hulpvrager?
Het leuke van dit vrijwilligerswerk is dat ik langzamerhand wel een band opbouw met de hulpvragers en dat we het ook over persoonlijke zaken hebben. Daar hoort het delen van lief en leed ook bij. Humor is een goede manier om mensen te helpen reflecteren.
Ik heb een keer het huwelijk van een hulpvrager meegemaakt. Er waren twee “vreemden” aanwezig. De eerste was ik (als SchuldhulpMaatje) en de ander was van de Voedselbank. Het stel had elkaar bij de Voedselbank leren kennen. Daar kunnen de hulpvrager en ik wel grappen over maken. Iemand van de Gemeente heeft mij er tijdens het hulpvragerstraject op aangesproken dat het niet kan, trouwen als je schulden hebt, en dat ik geen toestemming had moeten geven. De hulpvrager zat bij dit gesprek en vertelde dat ik helemaal niet had toegestemd, omdat ik de kans niet had gekregen. En ik vulde hem aan: “Mensen die willen trouwen moeten bij de gemeente toestemming vragen. Hiervoor is een Ambtenaar van de Gemeente aangesteld, dus jouw collega ambtenaar heeft toestemming verleend, niet ik.”
4) Hoe zorg ik er zelf voor dat ik als maatje met een frisse blik blijf kijken naar hulpvragers (of maatjes)? En wat heb ik vanuit de SHM-organisatie nodig om dit te stimuleren?
Ik merk over het algemeen dat maatjes goed zelf kunnen budgetteren, plannen en organiseren, maar ik ben me er ook van bewust dat ik niet hetzelfde van mijn omgeving kan verwachten. Ik merk dat best veel mensen slechts een loonstrook verwijderd zijn van financiële ellende. Als men iets overkomt, dan komt men ook vrij snel in de problemen. Ik moet me daar dus ook echt wel bewust van blijven. Ik vind dat we bij SHM veel aandacht hebben voor psychische kwetsbaarheid en zelfredzaamheid, maar te weinig aandacht voor hoe het algemene publiek leeft, organiseert en omgaat met geld. Hier zou de SHM-organisatie meer aandacht aan mogen besteden.
5) Wat merk ik bij mezelf aan gedragsverandering(en) sinds ik bij SchuldHulpMaatje actief ben?
Ik ben mij meer bewust van de weelde, rijkdom en geneugten van het (mijn) leven. Het is voor mij nog meer een sport geworden om verstandig met geld, eten en drinken om te gaan. Mijn vrienden hebben al vastgesteld dat ik een grondige hekel heb aan terugkerende kosten. Ik kan veel geld uitgeven aan iets, maar het moet daarna niet elke maand veel geld kosten. Ik heb een boot gekocht, dat was een bak geld. Maar de terugkerende kosten voor de verzekering, de ligplaats en het onderhoud probeer ik zo laag mogelijk te houden.
6) Wat moet er gebeuren (of juist niet), wil ik dit vrijwilligerswerk over drie jaar nog doen?
Ik begrijp inmiddels dat het overgrote deel van de hulpvragers er zelf niets aan kan doen dat ze financieel in de problemen is gekomen. Meestal overkomt het mensen als gevolg van ziekte, echtscheiding, problemen met werk of ontslag. Ik vind het wel lastig als hulpvragers de verwachting hebben dat ik hun financiële probleem kan oplossen en dat ze daar zelf niets aan kunnen of willen doen. Als bij de hulpvrager gebrek aan motivatie of de verkeerde verwachtingen te vaak voorkomen, denk ik dat dat ten koste zal gaan van mijn motivatie.
Ik wil graag dat de gemeente de motivatie en situatie van de hulpvrager beter gaat uitvragen en het is belangrijk dat er tijdens de intake van een casus door SchuldHulpMaatje ook goed uitgelegd wordt wat we wel en niet doen als maatje van SHM.
7) Wat zou ik in de wereld van schuldhulpverlening willen aanpassen en waarom?
Ik ben heel blij met de zorgplicht die de overheid en gemeenten hebben voor mensen die het minder breed hebben. Ik hoop dat dezelfde instanties ook de verantwoordelijkheid willen en kunnen nemen om deze plicht daadwerkelijk uit te voeren. Ik vind het de verantwoordelijkheid van SchuldHulpMaatje om de instanties daarop te wijzen en daarbij te helpen.
Er is best nog wat te verbeteren aan de schuldhulpverlening door de gemeente.
Ik ben wel eens door iemand van de gemeente uitgenodigd om een formele klacht in te dienen. Deze persoon was op bezoek bij ons om toelichting te geven op het algemene schuldhulpverleningstraject van de gemeente. Ik vertelde hoelang een voortraject nu al duurde bij een hulpvrager. Het lag, in elk geval destijds, wat gevoelig om een formele klacht in te dienen omdat SHM tegelijkertijd ook afhankelijk is van de subsidie van de gemeente.
8) Wanneer is/voelt voor mij als maatje een hulpvragerstraject geslaagd?
Een hulptraject is voor mij geslaagd als de hulpvrager zelf weer in controle is van zijn geldzaken en zichzelf kan redden. Dat betekent niet dat alle schulden moeten zijn opgelost maar wel dat de hulpvrager zelf aangeeft dat hij geen ondersteuning meer nodig heeft.
9) Als ik zelf hulpvrager zou zijn, welke drie karaktereigenschappen van mijn maatje zouden voor mij dan het allerbelangrijkst zijn en waarom?
Ik vind dat een maatje begripvol, geduldig maar ook volhardend (een doorzetter) zou mogen zijn in het ondersteunen van mij als hulpvrager. Kennis van zaken is natuurlijk wel fijn voor het oplossen van problemen met mijn geldzaken, maar de menselijke, persoonlijke begeleiding vind ik belangrijker. Als het maatje begrip toont, een luisterend oor biedt, en echt kan praten met de hulpvrager geeft hij/zij blijk van respect en erkenning. Dat is belangrijk, want er zit veel schaamte.
10) Wat zou ik kunnen betekenen voor mijn collega-SchuldHulpMaatjes?
Door het delen van mijn ervaringen en kennis, als coördinator, kan ik andere maatjes helpen. Ik ben mijzelf ervan bewust dat ik zelf ook lang niet alles weet en dat het goed is om zelf ook de hulpvraag aan anderen te stellen. Ik bel regelmatig even met vrijwilligerscoördinator Annelies of anderen om specifieke zaken na te vragen over bijvoorbeeld het Sociale Fonds Den Haag, de Voedselbank of de overdracht van een hulpvrager naar een andere gemeente. Daar leer ik ook weer van.
11) Welke andere vraag mag zeker niet ontbreken in de volgende selfie reflectie rubriek?
Volgens het NIBUD heeft 42% van de Nederlandse huishoudens in 2022 1 of meer betalingsproblemen gehad. Heb je zelf wel eens betalingsproblemen gehad en wat heb je daarvan geleerd?