Interview met nieuwe Maatjescoördinator Jan Hendrik Landkroon
De laatste 12 jaar zat Jan Hendrik Landkroon (62) in de directie van Belgische ondernemingen in de productie van verpakkingen voor de voedingsmiddelenindustrie. “In een ver verleden ben ik afgestudeerd als levensmiddelentechnoloog, maar ik heb altijd in commerciële functies gewerkt. Toen corona een einde maakte aan mijn interim contract besloot ik te stoppen met werken.” Om zijn kennis en kunde op een nieuwe manier voor de maatschappij in te zetten nam de zelfstandig ondernemer in oktober 2020 contact op met SchuldHulpMaatje. “Mijn email werd binnen 5 minuten beantwoord. Een week later had ik een gesprek met James van Velzen. Ik had al eens een campagne ‘Word maatje’ zien hangen, maar in deze ontmoeting werd ik gelijk getorpedeerd tot Maatjescoördinator.”
Complexe situaties
Hoewel Jan Hendrik nog midden in de basistraining voor maatjes zit, kreeg hij afgelopen maandag zijn eerste hulpvrager te spreken. “Er is veel behoefte aan hulp. De schuldenproblematiek van mensen kan erg complex zijn. Daarnaast speelt laaggeletterdheid een grote rol waardoor het voor mensen extra moeilijk is om hun financiële situatie te overzien. Vaak is het niet één ding. Schulden zijn meestal onderdeel van een ingewikkelder verhaal. Het is belangrijk om uit te vissen waar mensen zelf behoefte aan hebben. Wat geeft ze rust. Bij dreiging van huisuitzetting zal je als maatje snel moeten schakelen, dan is er weinig keus om rustig te kiezen.”
Vertrouwen winnen
Voorop staat: wat wil de hulpvrager zelf. En geen oordeel hebben over de persoon. Zoveel is Jan Hendrik wel duidelijk. “Op de eerste plaats moet je mensen in hun waarde laten. De eerste vraag is dan: wat is het belangrijkste waarmee ik je kan helpen? Wat weegt het zwaarst op de korte termijn? Zo geef je mensen rust in hun hoofd, zodat ze niet de hele dag met hun problemen bezig hoeven te zijn. Het komt voor dat mensen zeggen dat ze geholpen willen worden, maar dan hebben ze de knop bij zichzelf nog niet omgedraaid. ‘Ja zeggen’ maar ‘nee’ doen. Dat vind ik begrijpelijk. Er zit schaamte. Als maatje zal je het vertrouwen moeten winnen. Mensen kunnen mega murw zijn van alle contacten met schuldeisers waardoor ze het vertrouwen kwijt zijn. Dan kan je wel denken: ‘Verdorie doe het nou, dat helpt je’. Je wilt tenslotte dat mensen zelfredzaam worden. Ook al jeuken je handen en wil je het zelf doen, daar heeft de hulpvrager niks aan. Dan neem je het uit hun handen.”
In de schulden door slechte investering
Door een investering in een onderneming die slecht afliep, heeft Jan Hendrik Landkroon in het verleden ook zelf met schulden te maken gehad. Hij wist een BBZ-krediet te krijgen door snel te handelen en hulp in te schakelen. In 2,5 jaar was Jan Hendrik weer schuldenvrij. “Ik weet dus uit ervaring dat het belangrijk is snel hulp te vragen, omdat ik zelf de problemen heb ervaren waar mensen met schulden tegen aan lopen.”
Luistertraining
SchuldHulpMaatjes zijn goed opgeleide vrijwilligers. Zo start elk maatje altijd met de 3-daagse opleiding. Regelmatig vinden er ook intervisie-bijeenkomsten plaats, waarbij maatjes kennis en ervaring uitwisselen. De 2-daagse Luistertraining is speciaal voor Maatjescoördinatoren. Je leert contact te leggen en een sterke band op te bouwen met de maatjes. Via theorie en kleine, praktische oefeningen leer je luisterkwaliteiten van jezelf en van je maatjes te versterken. In het programma zitten o.a. deze onderwerpen:
- Breng je eigen leren in
- Luisteren naar de meerstemmigheid in jezelf
- Hoe geef je ruimte aan de ander om te spreken?
- Woorden kunnen allerlei verschillende doelen dienen. Hoe kies je daarin? Of kiest het jou?
- Kun je voorbij je eigen oordeel, angst of eigen behoefte luisteren en uitkomen op nieuwsgierigheid?
Luistertraining en intervisie
Tijdens de luistertraining is het Jan Hendrik wel gebleken dat er hulpvragers zijn die nergens op reageren. Ze bellen je niet terug of beantwoorden geen mail. “Dan kan het hulptraject lang duren. Het hangt ervan af in welk stadium de mensen zijn: willen ze er echt voor gaan? Toch weet je dat je niet sturend mag optreden om de onderliggende problematiek van de hulpvrager beter boven water te krijgen. In mijn werkzame leven deed ik dat ook nooit. Daar trad ik altijd sturend op”, vertelt Jan Hendrik lachend.
“Tijdens intervisie kan ik leren hoe ik beter met dergelijke situaties moet omgaan. Leren te nuanceren. Het geeft je inzicht in hoe je zelf bent en hoe het anders kan. Je mond houden en niks zeggen is niet altijd makkelijk.”
Op eigen benen
“Naast dat dit een nuttige invulling is van mijn tijd, wil ik iets kunnen toevoegen aan de oplossing van een probleem. Ergens een positieve draai aan geven. Van nature ben ik een optimistisch mens, maar ik besef ook dat het niet in alle gevallen zal lukken. Het gaat erom dat je mensen aanzet om zelf aan te pakken. Dat deed ik met leidinggeven op mijn werk ook: als mensen met een probleem kwamen en dat bij mij op tafel legden. Dat accepteerde ik ook niet. Dat moesten ze zelf oplossen. Ik was er niet om hun werk te doen. Uiteindelijk is het doel om mensen op eigen benen te laten staan. Hun zaken zelf te laten organiseren en regelen.”
Aanspreekpunt voor maatjes
Naast maatje is Jan Hendrik als Maatjescoördinator een klankbord voor zo’n 15 andere maatjes. Hoe kijkt hij aan tegen die rol? “Maatjes hebben een klankbord nodig voor zaken waar ze in de praktijk tegenaan lopen. Dat kan ook gaan over hoe ze zelf functioneren. Het is goed dat ze hun ervaringen en eigen gedachten kunnen ventileren binnen een groep collega-maatjes.” Het liefst ziet Jan Hendrik de maatjes face-to-face. Dat dit door corona niet kan, is jammer. “Ze bellen me nu met een concreet verhaal. Maar voor een goed gesprek over hoe iemand erin zit, daar moet je fysiek voor bij elkaar komen. Je wilt tenslotte een bepaald niveau bereiken en kwaliteit nastreven om zo goed mogelijk hulp te bieden. Ik ben onder de indruk van deze organisatie waar ook veel jonge mensen zich voor inzetten.” Jan Hendrik kijkt er naar uit om zijn blik te verruimen en met mensen om te gaan.
Auteur: Ruud Nannes