Personen die moeite hebben met situaties in het dagelijks leven die te maken hebben met getallen, maten en verbanden noemen we laaggeletterd. Laaggeletterdheid is dus een breder begrip en omvat naast moeite met lezen en schrijven, ook het hebben van moeite met rekenen en computers. Kortom basisvaardigheden die nodig zijn om te kunnen functioneren in onze maatschappij.
In Nederland zijn 2,5 miljoen mensen die moeite hebben met lezen en/of rekenen en/of de digitale wereld. Een onderzoek van een aantal jaar geleden wees uit dat er vermoedelijk meer mensen zijn die moeite hebben met cijfers dan met lezen en schrijven.
Een onderschat probleem Bedenk eens hoe vaak je in het dagelijks leven te maken hebt met situaties waar getallen en rekenvaardigheden een rol spelen. De voorbeelden zijn eindeloos: geld, tijd, agenda’s, maten, tabellen, roosters, borden, recepten…
En bedenk dan ook eens waar je tegenaan loopt. Als je niet kan klokkijken of de bustijdentabel niet begrijpt, kom je vaak te laat op je werk of op school. Als je niet met een kalender om kan gaan, kan je geen afspraken maken. Als je niet kan rekenen, is het lastig om te budgetteren, laat staan sparen. En dan heb ik het nog niet over wat er kan gebeuren als je medicijnen niet goed inneemt of verkeerd toedient aan je kind, je ingaat op een phishing mail, terechtkomt in een piramidespel, je geld laat beheren door je achteraf niet zo betrouwbare buurman.
Het niet kunnen overzien van een budget, het niet goed kunnen inschatten van de waarde van bedragen en aanbiedingen, de afhankelijkheid van eventueel malafide personen leidt onvermijdelijk tot schulden. En deze worden erger als er leningen worden afgesloten om het ene gat met andere te dichten tegen woekerrentes.
Laaggecijferdheid herkennen Aan ons als SchuldHulpMaatjes de taak om laaggecijferdheid te herkennen. En dat vraagt wel wat, want mensen die moeite hebben met cijfers zullen – net als mensen die moeite hebben met lezen en schrijven – hun best doen dit niet te laten zien. Als jouw hulpvrager situaties waarin moet worden gerekend vermijdt, moet de alarmbel gaan rinkelen. En ook als hij iemand anders heeft gevraagd de administratie te doen, te laat komt op afspraken of ze vergeet, zijn bril nooit bij de hand heeft, stopt met medicijnen, talloze banen heeft gehad, vreemde leningen heeft afgesloten, het slachtoffer is van fraude…. Want alleen als we laaggecijferdheid herkennen kunnen we onze hulpvrager op een adequate manier begeleiden. We kunnen bijvoorbeeld meer tijd nemen voor en aandacht en uitleg geven aan zaken waar getallen een rol spelen. Verder kunnen we, als het onderwerp eenmaal bespreekbaar is, onze hulpvrager helpen de weg te vinden naar het onderwijsaanbod op dit gebied in Den Haag. SchuldHulpMaatje biedt trainingen aan goede begeleiding van jouw hulpvrager
Trainingen “herkennen laaggeletterde hulpvrager”: 4 oktober of 31 oktober 2022
Training “begeleiden laaggeletterde hulpvrager”: 12 en 26 september of 14 en 21 november 2022
Basisinkomen, de oplossing voor armoedeproblematiek?
Geplaatst op 22 augustus 2022
Door de inflatie en stijgende gas- en energieprijzen komen steeds meer mensen in de financiële problemen. Opnieuw laait de discussie op of invoering van het basisinkomen een goede oplossing kan zijn. Volgens het Centraal Plan Bureau (CPB) en het Sociaal en Cultureel Planbureau(SCP) maakt het basisinkomen het belastingstelsel ook nog eens eenvoudiger, waardoor mensen minder snel in problematische schulden raken. Redacteur Wout van Dijk van SchuldHulpMaatje Den Haag dook in dit actuele thema. Hij begint zich af te vragen: “Waarom doen we dit niet gewoon!”.
Wat is het basisinkomen?
Het basisinkomen is een onvoorwaardelijk inkomen. Het is geld waar je altijd recht op hebt, ongeacht je vermogen of je inkomsten. Zowel werkenden als niet werkenden zouden het kunnen gebruiken. Het idee is dat het basisinkomen andere uitkeringen vervangt.
In Nederland bestaat het basisinkomen niet. In een aantal gemeenten zijn op kleine schaal experimenten uitgevoerd.
Mensen kunnen in Nederland wel een uitkering krijgen. Het belangrijkste verschil tussen een basisinkomen en een uitkering is dat aan een uitkering voorwaarden zijn verbonden. Op basis van gezondheid of werkstatus wordt bepaald of iemand recht heeft op een uitkering. Afhankelijk van het type uitkering verschillen de regels over bijvoorbeeld sollicitatieplicht.
In dit artikel ga ik op zoek naar de stand van zaken. Hoe zit het met het politieke en maatschappelijke draagvlak voor een basisinkomen in Nederland en daarbuiten? Is het financieel wel haalbaar? Wat zijn de effecten op de arbeidsmarkt? Wat zijn de voor- en nadelen? Gratis geld zet aan tot nadenken. Hoe denk jij over een basisinkomen?
Gemeentelijke experimenten met lokaal basisinkomen
In de Nederlandse politiek groeit de belangstelling voor het basisinkomen. De PvdA, D66 en GroenLinks zijn voorstander van experimenten, net als een aantal gemeenten. Diverse gemeenten deden experimenten naar aanleiding van de invoering van de Participatiewet (2015). Het ging dan om een ‘lokaal basisinkomen’ of een door het basisinkomen geïnspireerde sociale zekerheid. Kernbegrippen daarbij waren: meer uitgaan van vertrouwen en minder van wantrouwen en straffen, minder bureaucratie, meer autonomie, minder stress, meer mogelijkheden voor bijstandsgerechtigden om te ondernemen, bij te verdienen, mantelzorg te verlenen, bij te scholen etc..
Het rijk gaf de gemeenten door middel van het Tijdelijk besluit experimenten Participatiewet (vervallen per 01-04-2021) uiteindelijk slechts toestemming voor experimenten waarbij:
(1) bijstandsgerechtigden meer mochten bijverdienen naast de uitkering (maximaal € 200). (2) verplichtingen op het gebied van re-integratie kwamen te vervallen. In het geval dat een gemeente experimenteert met (2), moeten ze ook experimenteren met (3) een groep bijstandsgerechtigden intensiever begeleiden dan regulier.
Deventer, Groningen, Nijmegen, Utrecht en Wageningen presenteerden in mei 2020 de resultaten van hun experimenten en uit het Vervolgonderzoek experimenten Participatiewet (CPB, januari 2022) blijken de volgende resultaten:
Als je stopt met regeltjes voor werklozen om snel werk te vinden, zorgt dat er niet voor dat ze minder snel aan het werk komen. Na afloop van de ontheffing zijn er soms positieve effecten op uitstroom. Ook andere maatregelen laten soms positieve effecten zien, maar dit verschilt per gemeente.
Als bijstandsgerechtigden meer worden begeleid, vergroot dat ook soms de uitstroom naar werk, maar deze uitstroom groeit niet verder nadat de begeleiding wordt gestaakt. Meer ruimte om naast de uitkering bij te verdienen vergroot soms ook de kans op uitstroom naar werk. Deze uitstroom naar werk vlakt af of daalt wanneer de bijverdienmogelijkheden stoppen.
Meer onderzoek naar effect op schulden nodig
Volgens het CPB is meer onderzoek nodig omdat de resultaten met veel onzekerheid zijn omgeven. Het planbureau ziet graag dat bij toekomstige experimenten minder maatregelen tegelijk getest worden om preciezer te kunnen meten wat werkt. Ook moet volgens het CPB in het vervolg gekeken worden hoe deelnemende gemeenten onderling beter te vergelijken zijn. Verder zijn er volgens het CPB andere positieve effecten denkbaar dan uitstroom naar werk, zoals een betere gezondheid, minder schuldendruk en/of minder gebruik van andere sociale voorzieningen.
Grote ambities op kleine schaal met particuliere initiatieven
Daar waar de gemeenten geen toestemming kregen voor experimenten met het verstekken van een basisinkomen lukte dat op basis van enkele particuliere initiatieven wel.
Zo werd Frans Kerver de eerste Nederlander ooit die heel 2016 1.000 euro per maand kreeg. Hij werd door stichting MIES geselecteerd voor het experiment. Het geld kwam via crowdfunding beschikbaar. De gedachte achter het experiment is simpel: door een basisinkomen worden mensen gestimuleerd om zich te ontplooien. Doordat hun basiskosten gedekt zijn, hebben ze tijd en geld over om aan andere dingen te besteden. Frans noemt zijn inkomen ‘het meest unieke salaris ooit uitgekeerd’. Hij hoopte vooral op stressreductie. Naast het basisinkomen werkte hij overigens nog wel als copywriter, omdat dit salaris niet genoeg was om al zijn kosten te dekken.
“Een sociaal rechtvaardige samenleving, waarin mensen niet onverschillig blijven als anderen kopje onder gaan”. Dat is het ideaal van Denise Harleman, die in Amsterdam een vergelijkbaar sociaal experiment begon. Met het Collectief Kapitaal krijgen vijf mensen acht maanden lang 1.000 euro per maand. “Ik wil kijken of solidariteit opnieuw een bodem kan zijn voor een sociaal-economische agenda, waardoor iedereen verzekerd is van een waardig en zeker bestaan“. Het experiment is nog in volle gang en breidt zich inmiddels uit naar Rotterdam. In een radio-uitzending van De Publieke Tribune van mei 2022 spreekt Coen Verbraak met Denise Harleman over haar idealen en wat zij doet om een betere wereld tot stand te brengen.
Wat doen andere landen?
Sinds een Zwitsers referendum in 2016 is er een wereldwijde discussie ontstaan of het basisinkomen mensen de kans biedt om zelf te kiezen of en hoeveel betaald werk ze willen verrichten. De belangrijkste aandachtspunten daarbij zijn de betaalbaarheid van het basisinkomen en de effecten op de arbeidsmarkt.
Met een overgrote meerderheid wezen de Zwitsers de invoering van een basisinkomen af. Ruim 75% van alle kiesgerechtigden zei ‘nee’ tegen het revolutionaire plan om iedere volwassen inwoner een basisinkomen van omgerekend zo’n 2250 euro maandelijks te verstrekken. Lonen liggen in Zwitserland veel hoger dan in Nederland, maar de kosten van levensonderhoud zijn ook aanmerkelijk hoger. Aan het basisinkomen zaten geen voorwaarden verbonden; het was bedoeld voor werkenden en niet-werkenden.
De afwijzing van het voorstel werd al verwacht. Volgens de regeringscoalitie is het veel te duur om iedereen zonder verdere voorwaarden een basisinkomen te verstrekken. Ook zouden mensen minder bereid zijn om aan het werk te gaan.
Maar volgens de voorstanders is er straks te weinig werk om iedereen aan een baan te helpen en is het socialezekerheidsstelsel van nu log en peperduur. Zij blijven lobbyen om dit onderwerp op de kaart te zetten.
Finland deed in 2017/2018 een tweejarig experiment dat het effect op de arbeidsmarkt in kaart moest brengen. Voor dat onderzoek kregen 2000 langdurig werklozen een basisinkomen, de controlegroep ontving een bijstandsuitkering.
De in mei 2020 gepubliceerde resultaten laten zien dat de groep met een basisinkomen vaker betaald werk verricht dan de groep met een bijstandsuitkering. Aan de hoogte van het inkomen lag het niet: de hoogte van het basisinkomen was gelijk aan dat van de bijstand: 560 euro.
Wat volgens de onderzoekers wel een grote rol speelt, is dat bijstandsgerechtigden in Finland recht hebben op vergoeding van hun energiekosten en een ruime huurtoeslag tot wel 600 euro per maand. Zeker voor bijstandsgerechtigden in Helsinki is dat een overweging om minder snel werk aan te nemen, het levert hun financieel vaak geen enkel voordeel op. Op het platteland waar de huurtoeslag veel lager is, nemen mensen uit de bijstandsgroep wel vaker betaald werk aan.
Ook in Canada, Alaska, Verenigde Staten, Brazilië, Namibië, Kenia, Israël en India zijn ervaringen met experimenten maar met zeer uiteenlopende resultaten.
Wat kost dat nou?
In de studie ‘Kansrijk armoedebeleid’ heeft het Centraal Planbureau (CPB, juni 2020) de kosten van basisinkomen voor Nederland berekend. In het onderzoek wordt ervan uitgegaan dat iedere volwassene 635 euro per maand krijgt. Daarnaast bedraagt de kinderbijslag 300 euro voor de eerste twee kinderen en zijn alle toeslagen – behalve de huurtoeslag – en heffingskortingen afgeschaft. Bijstand en AOW zijn overbodig, en de WAO/WIA, WW, ZW- uitkeringen evenredig verlaagd.
Het koopkrachtbeeld dat hierdoor ontstaat, laat zien dat de laagste 20% inkomens er gemiddeld 8,5% op vooruit gaan, en de hoogste 20% 8,5% achteruit. Om het basisinkomen te financieren, gaat de inkomstenbelasting naar 57%, die van topinkomens naar ongeveer 70%. Ter vergelijking: het huidige basistarief is 37,35%, en het toptarief 49,50%.
Op de site Sociale Vraagstukken schrijft Alexander de Roo, voorzitter van Vereniging Basisinkomen (dec 2020) als reactie: “Het CPB heeft geen rekening gehouden met het feit dat werkgevers een slordige € 15 miljard overhouden. Ze hoeven immers niet, zoals nu, het leeuwendeel van de WIA, WW en ZW-premies te betalen. Ook met lagere uitvoeringskosten hield het CPB geen rekening. Hadden de onderzoekers dat wel gedaan dan zou een inkomstenbelasting van 50% voor 95% van de bevolking voldoende blijken om het basisinkomen te financieren. Als de vermogensbelasting zou worden verhoogd, dan hoeft de inkomstenbelasting niet hoger te zijn dan 45% voor het overgrote deel van de Nederlandse bevolking”.
Na- en voordelen van het basisinkomen
Een nadeel van het basisinkomen, is de inschatting dat het aanbod van arbeid voor ongeschoold en “vies” werk zou dalen. Dat is een verwachting. Critici denken bijvoorbeeld dat mensen minder snel voor een zeer laag inkomen zullen werken in de schoonmaak, riolen, etc. Hun verwachting staat haaks op de resultaten van het eerdergenoemde Fins experiment, daar blijkt immers dat als mensen over een basisinkomen beschikken, ze vaker naar betaald werk op zoek gaan.
Ook het CPB verwacht een verminderd arbeidsaanbod. Bij invoering van en basisinkomen, zou de minstverdienende partner van een gezin met tweeverdieners minder betaald werk gaan verrichten. Ook zullen mensen met hele jonge kinderen naar verwachting meer tijd met hun kroost doorbrengen. Daarnaast zou uit 16 experimenten wereldwijd blijken dat jongeren langer gaan studeren en minder snel gaan werken. Daar komen de kosten dan nog bovenop. Een grove rekensom geeft aan: om iedere Nederlander boven de 18 jaar een basisinkomen te geven van 1.000 euro, zou 160 miljard euro nodig zijn. Wel zouden de kosten gedeeltelijk gedekt kunnen worden door de uitgaven aan sociale zekerheid te schrappen (78 miljard).
Een belangrijk voordeel is de controle en handhaving op de regels van de reguliere uitkeringen, zoals de WW en bijstand, geschrapt kan worden. Het basisinkomen kent veel minder voorwaardes en daardoor is er ook minder geld nodig voor handhaving.
Een bekend voorstander van het basisinkomen is Rutger Bregman, journalist voor De Correspondent en auteur van het boek Gratis geld voor iedereen. Hij ziet het een stuk positiever. Bregman definieert in zijn boek het basisinkomen als een individuele, onvoorwaardelijke toelage voor iedereen. Het basisinkomen moet ervoor zorgen dat niemand onder de armoedegrens leeft. In zijn boek is een aantal experimenten te vinden waarin naar voren komt dat de invoering van een basisinkomen juist geld kan opleveren.
‘Wereldwijd zijn er al experimenten gehouden en het is bewezen dat het werkt. Iedere keer opnieuw bleek dat het basisinkomen zorgde voor minder ongelijkheid, minder armoede, minder kindersterfte, lagere gezondheidskosten, minder criminaliteit, betere schoolresultaten en zelfs economische groei”.
Eerder schreef ik voor SchuldHulpMaatje een artikel over Sander en de Kloof. Sander heeft een essaywedstrijd georganiseerd met de opdracht hoe we armoede kunnen oplossen. Ik heb het essay van de winnaar gelezen: het basisinkomen! De schrijver noemt het welvaartsdivident.
Standpunten partijen en Collegegemeente Den Haag
Een korte verkenning van de verkiezingsprogramma’s 2022-2026 van de partijen in de gemeente Den Haag laat zien dat GroenLinks, PvdD, D66, LEF en Groep de Mos zich scharen achter het idee van een basisinkomen.
De PvdD en GroenLinks hebben in mei 2021 schriftelijk vragen gesteld aan het College van B&W over de mogelijkheden om in Den Haag een pilot met basisinkomen in te voeren.
Het College heeft in september 2021 geantwoord dat de regelgeving rondom de Participatiewet mogelijkheden geeft om met experimenten te onderzoeken hoe de Participatiewet doeltreffender uitgevoerd kan worden met betrekking tot arbeidsinschakeling en financiering. Het college ziet echter binnen de regelgeving geen mogelijkheden voor het uitvoeren van experimenten met een onvoorwaardelijk basisinkomen.
Basisinkomen, hoe denk jij erover?
Gratis geld voor iedereen zet aan tot nadenken. Waar willen wij als samenleving naar toe? Hoe ziet onze utopie eruit? De mensen die in ‘luilekkerland’ leven, zouden moeten nadenken over hoe de verworven rijkdom het best omgezet kan worden om ons land nog welvarender te maken. Bregmans boodschap is duidelijk: “We zouden ons moeten richten op het creëren van meer vrije tijd, en het delen van de rijkdom om armoede nog verder uit te roeien”.
Hoe zou je het vinden als je buren elke maand 1000 euro van de staat zouden ontvangen zonder dat ze er iets voor terug doen?
Wat zou jij doen als je elke maand zo’n bedrag op je spaarrekening zou krijgen? Zou je dan minder gaan werken? Weer terug naar school gaan? Of gewoon helemaal stoppen met werken?
Joep (50) raakte op zijn 43e de bodem van zijn leven. Hij werd uit huis gezet en kon alleen een sporttas met kleren meenemen. “Ik had geen plek om te wonen, geen werk, was multi-gebruiker en had een schuld van 20.000 euro. Dat dieptepunt was achteraf gezien een zegen,” vertelt hij. Joep is vrijwilliger bij Kompassie en geeft voorlichting aan studenten, in buurthuizen en hij werkt mee aan de nieuwe training van SchuldHulpMaatje Den Haag over psychische kwetsbaarheid. We zitten in een kamer bij Kompassie aan Laan 20 in het centrum van Den Haag waar hij en Jasper van der Wulp, projectleider psychische kwetsbaarheid, praten over zijn geestelijke gezondheid, geldzorgen en schulden en de wisselwerking die dit op elkaar heeft.
Joep en Jasper in gesprek
Klein geluk
Joep gaat zitten op een bankje in het park. Hij zweet nog een beetje na van de fietstocht die hij net heeft gemaakt. Via de duinen en het Westland trapte hij een rondje van 30 kilometer weg op zijn racefiets. Lekker even niks aan zijn hoofd. Hij heeft altijd een koptelefoon op wanneer hij fietst, zodat hij geen omgevingsgeluiden hoort en hyper gefocust kan zijn. Hij zet zijn koptelefoon af. De techno-muziek valt stil en hij neemt een slok water uit zijn bidon. Naast het bankje ziet hij een mooi, paars bloemetje staan. Geen idee hoe het plantje heet, maar wat een schoonheid wurmt zich omhoog. Wat een geluk dat hij dat nu mag zien!
Vicieuze cirkel
Het leven van Joep ging niet over rozen. Voor zijn gevoel zat hij drieëntwintig jaar in een vicieuze cirkel. Jarenlang lag hij op ramkoers en wilde hij niet meer leven. “Ik was niet tevreden over mijn leven. Ik dacht vaak ‘fuck it, ik knijp er tussenuit’”, vertelt hij.
Al van jongs af aan heeft hij problemen met concentratie. Hij werd afgeleid door alle geluiden uit de omgeving en had regelmatig heftige migraine aanvallen. Hij is gediagnostiseerd met autisme, ADD en schizofrenie.
Eindelijk rust
Joep groeide op in een gezin met drie kinderen; hij en zijn twee halfbroers. Zijn moeder was streng. Hij herinnert zich dat hij altijd op tijd thuis moest zijn en niet naar feestjes mocht. Naar vrijzinnige tv-programma’s kijken, was uit den boze. Joep vertelt: “In mijn familie hebben we allemaal wel wat. Mijn ene broer zit in een instelling en mijn moeder spoort ook niet helemaal. Thuis en op school waren er regelmatig spanningen. Als bij mij van binnen de stoppen weer doorsloegen, kon ik in sporten mijn energie kwijt. Ik deed aan voetballen en fietsen. Ik kwam al in mijn jonge jaren in contact met drugs. De eerste keer dat ik gebruikte was een openbaring. Ik dacht ‘dit is het, eindelijk rust’.”
Iedereen blowde
“Op m’n 18e moest ik in dienst. Daar was ik wel blij mee, alle remmen gingen los. Onder in de kazerne zat een kroeg en daar kon je voor 50 cent een biertje kopen. Ook wiet was niet duur. Iedereen blowde, veelal uit verveling. In dat jaar raakte ik echt verslaafd. Uit dienst ging ik op mezelf wonen. Ik was toen twintig.”
Joep heeft verschillende banen. Hij werkt in de haven, op kantoor, in het magazijn, als koerier en als bestuurder van de Randstadrail. Hij geeft aan dat het eigenlijk te gek voor woorden was dat hij zulk verantwoordelijk werk deed, want als bestuurder had hij altijd een kater.
Elke maand komt er salaris binnen, maar hij geeft zijn geld uit aan de verkeerde dingen. Hij vertelt: “Ik had altijd werk, maar gaf al mijn geld uit aan drank, drugs en dure afhaalpizza’s. Vervolgens had ik niks meer over om mijn vaste lasten van te betalen. Het kwam regelmatig voor dat ik een maand of twee achterliep met huur betalen. Als ik daarna iets minder gebruikte, liep ik m’n schulden weer in. Ik had van mijn moeder nooit geleerd hoe ik met geld om moest gaan en ik had geen idee hoe ik een huishoudboekje moest bijhouden.”
Leven in een film
‘Een schizofreen is nooit alleen’, is een bekende uitdrukking. Joep ervaart dat precies zo: “Er zitten zo’n 15 personen in mijn hoofd en daardoor is het altijd druk. Ik heb altijd het gevoel dat ik bekeken word en in een film speel. Ik ervaar die groep mensen als negatief. Ze zeggen rottige dingen tegen mij, zoals: ‘je bent een loser’, of ‘kom naar het raam, dan kun je ons zien’. Als ik dan naar het raam toeloop, lachen ze heel hard en zeggen ‘spring maar’.
In mijn hoofd zijn er twee realiteiten, mijn realiteit en die andere realiteit. De werelden van ‘het is echt’ en ‘het is niet echt’ lopen in mijn hoofd door elkaar.”
Geen hulp van de huisarts
Toen hij vijfentwintig was, woonde Joep in Rotterdam. Hij raapte al z’n moed bij elkaar en stapte bij zijn huisarts binnen om hulp te vragen voor zijn problemen. Hij geeft aan dat dat een hele hoge drempel was: “Ik vond het al moeilijk om boodschappen te doen, en helemaal om hulp te vragen. Die arts onderkende mijn problemen volledig en zei: ‘schrijf je verhaal maar op’.” De teleurstelling die hij toen voelde over dit ‘recept’, zit diep en doet nog steeds veel pijn.
De mensen uit mijn omgeving wisten niet dat ik verslaafd was. Mijn familie en vrienden hadden geen idee dat ik worstelde met mijn psychische problemen, drank, drugs en geldzorgen. Op feestjes schonken ze gewoon nog een borrel voor mij in. De enige die het een beetje begreep, is de moeder van mijn dochter. Zij heeft ook psychische problemen en begreep veel. We waren een goede match. We zijn twee jaar samen geweest en gaan nog steeds goed met elkaar om.”
Je mag er zijn
“Nadat ik op straat kwam te staan, brachten vrienden mij naar de daklozenopvang. Ik was binnen een dag ingeschreven. Ik had toen geen last van schaamte. Er viel een last van mij af, eindelijk hoefde ik mij geen zorgen meer te maken over werk en een woning die betaald moest worden. Ik was blij om hulp te krijgen en wilde dat graag aannemen.
Vlak daarna werd mijn verslavingsprobleem door de reclasseringsambtenaar gezien. Hij haalde mij weg uit de daklozenopvang en bracht mij met voorrang naar de afkickkliniek. Ook regelde hij dat ik in de gemeentelijke schuldsanering kwam en mijn schuld af kon lossen. Die mensen in de kliniek ben ik echt heel dankbaar. Ik had een heel negatief zelfbeeld, daar hoorde ik voor het eerst ‘je mag er zijn’. Er werd voor het eerst serieus naar mij geluisterd, zonder dat men een oordeel had, zonder dat er zaken gebagatelliseerd werden. Die tien weken daar waren de start voor mijn nieuwe leven. Als ik rust neem en weinig triggers heb, verdwijnen de stemmen naar de achtergrond. Dat heb ik daar geleerd.”
Geld om te leven
“Mijn leven nu is overzichtelijk. Als ik het op deze manier nog een jaar of tien volhoud, ben ik tevreden. Ik ben afgekeurd en werk als vrijwilliger bij Kompassie. Wekelijks ontvang ik vanuit de bijstand leefgeld van mijn bewindvoerder. De bewindvoerder spaart voor mij voor grote uitgaven. Als ik een nieuwe broek nodig heb, of wat onderdelen voor m’n racefiets, vraag ik iets extra’s. Drie keer per week ga ik langs bij de kliniek voor m’n pilletjes. Ik moet goed nadenken hoe ik mijn geld uitgeef. Zomaar naar de bioscoop of een terrasje pikken, doe je dan niet snel. Ik heb een paar goede vrienden en ik eet regelmatig bij m’n dochter. Verder fotografeer ik graag, dat werkt therapeutisch. Met m’n camera op pad heb ik het gevoel dat ik aansluiting heb met de omgeving. Af en toe stap ik op m’n fiets en maak ik een rondje. Ik geniet van kleine dingen.”
Tip Tot slot heeft Joep nog een tip voor Jasper en andere SchuldHulpMaatjes die hulpvragers met psychische problemen tegenkomen: “Neem de kleinste dingen serieus. Misschien denk je ‘waar maakt iemand zich druk over’, maar het is belangrijk om met aandacht en zonder oordeel naar iemand te luisteren.”
Kansengelijkheid en vermogensongelijkheid in ‘Sander en de kloof’
Geplaatst op 19 april 2022
Begin dit jaar zond de VPRO op NPO1 de serie ‘Sander en de kloof’ uit. De serie gaat over de vermogens- en kansenongelijkheid in Nederland en over de kansen die “de haves en de havenots” hebben op de woningmarkt, in het onderwijs en in de gezondheidszorg. Voor SchuldHulpMaatje Den Haag bekeek redacteur Wout van Dijk de zes afleveringen: “Ik was benieuwd hoe onbevooroordeeld ik naar de serie zou kunnen kijken. Vooral was ik nieuwsgierig naar hoe het programma de kloof in beeld zou brengen.”
De programma’s worden gepresenteerd door Sander Schimmelpenninck, de man met een adellijke komaf die we kennen als advocaat op de Amsterdamse Zuidas; als hoofdredacteur van het zakenblad Quote en van commercials voor pensioen- en beleggingsfondsen.
Introductie Bij de serie schrijft Anouk Kamminga, hoofdredacteur VPRO: ‘We wilden deze serie met Sander maken op basis van zijn eerder verschenen boek ‘Elite gezocht’ en zijn uitgesproken mening hierover in het publieke debat. Ik was onaangenaam verrast door zijn huidige deelname aan de commercials. Ik hoop niet dat het afleidt van de belangrijke boodschap van de serie, namelijk dat de kern van kansenongelijkheid de vermogensongelijkheid is.’
Sander Schimmelpenninck reageert: ‘Als columnist, podcastmaker, presentator en zelfstandig ondernemer heb ik verschillende werkzaamheden. Sommige zijn ideëel, andere journalistiek en weer andere commercieel. Hoewel ik die rollen zelf goed kan scheiden, begrijp ik dat dat voor het grote publiek niet altijd duidelijk is. Nu ik te zien ben in een commercial van een pensioenbank, in aanloop van de lancering van mijn nieuwe serie ‘Sander en de kloof’ moet ik constateren dat ik onvoorzichtig ben geweest.’
‘Ik heb afgelopen jaar, samen met een geweldig team, met veel liefde en plezier gewerkt aan een persoonlijke serie die een groot maatschappelijk probleem aankaart: de grote vermogens- en kansenongelijkheid in Nederland. Graag word ik, net als iedereen, beoordeeld op de inhoud van mijn werk, en niet op vooroordelen of beeldvorming’.
Gevolgen vermogensongelijkheid Zoals gezegd gaat ‘Sander en de kloof’ over de groeiende kloof tussen arm en rijk en wil het inzichtelijk maken welke gevolgen die vermogensongelijkheid heeft voor onze maatschappij. De serie maakt duidelijk dat vermogende ouders hun kinderen op onoverbrugbare afstand kunnen zetten door hen privé onderwijs te bieden, gezonder te laten leven en enorme schenkingen te doen, zodat zij hun volwassen leven beginnen met een prettig koophuis. Sander stelt: Heb je geen vermogende ouders? Dan sta je niet met één-nul achter, maar met tien-nul!
Doelgroep SchuldHulpMaatje In de serie gaat Sander in gesprek enerzijds met vermogenden, rijk door komaf, en vermogenden die hun kapitaal zelf hebben kunnen opbouwen. Anderzijds spreekt hij met mensen die, ondanks studie en hard werken, weinig kansen hebben, bijvoorbeeld op de krappe woningmarkt. De doelgroep van SchuldHulpMaatje: de mensen met echte financiële problemen, komt slechts eenmaal in beeld bij het onderwerp Gezondheidszorg.
Nadruk op mensen die het ‘hebben’ In mijn beleven komen in de serie naar verhouding meer ‘haves dan havenots’ in beeld, wat niet wil zeggen dat Sander zijn standpunten onvoldoende duidelijk maakt. Hij legt in de serie uit dat inkomsten uit kapitaal minder belast worden ten opzichte van inkomsten uit arbeid en bevraagt de rijken naar hun gevoelens en verantwoordelijkheden daarbij. Deze confrontaties maken de serie voor mij boeiend en geven voeding aan de discussie over een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een samenleving met gelijke kansen voor iedereen.
Meer rendement Interessant en treffend voor het uitgangspunt dat Sander in de serie hanteert, vond ik het gesprek dat hij in de eerste aflevering heeft met zijn ouders. Hij legt daarin uit dat hij, tijdens zijn werkzaamheden bij Quote, een beeld heeft gekregen hoe de economie functioneert en dat in het huidige systeem vermogen meer rendement oplevert dan arbeid. Hij bepleit dan ook om vermogensoverdracht en erfenissen hoger te belasten zodat de belasting op arbeid omlaag kan. Hoewel zijn ouders begrip hebben voor zijn argumenten is hun emotionele reactie tijdens deze aflevering ook duidelijk.
Kansenongelijkheid in beeld Na het zien van de zes afleveringen heb ik de indruk dat Sander in zijn opzet is geslaagd. In de interviews geeft hij geïnterviewden voldoende ruimte om te reageren en om te vertellen welke (on)mogelijkheden zij ervaren in het kader van de vermogens- en daarmee de kansenongelijkheid. Mede door de variëteit in geïnterviewden en hun reacties wordt de kansenongelijkheid goed in beeld gebracht en heb ik zelf het gevoel een meer genuanceerd beeld te hebben gekregen van deze problematiek; het feit dat de presentator van de serie ook in commercials voor pensioen- en beleggingsfondsen optreedt heb ik tijdens het kijken los kunnen laten.
De serie ‘Sander en de kloof’ maakt duidelijk dat het een kans en keerpunt kan zijn om in deze tijd waarin kennelijk tussen babyboomers en millennials de grootste vermogensoverdracht ooit plaatsvindt, nieuw beleid te implementeren dat gericht is op het creëren van een basis van gelijke kansen voor iedereen.
Tenenkrommend Vond ik de serie alleen maar boeiend? Nee, zeker niet, er zitten momenten in de serie waarin ik het gesprek tenenkrommend vond, zeker op die momenten waarop geïnterviewden vertelden met het grootste gemak enorme sommen geld uit te geven aan luxe liefhebberijen.
Benieuwd geworden naar de serie ‘Sander en de kloof’?
Verreweg het grootste deel van de privévermogens bestaat uit geld waar niet voor gewerkt is, geld dat verkregen is door middel van erfenissen of schenkingen. Sander Schimmelpenninck vraagt zich af hoe eerlijk ‘gelijke kansen’ zijn, wanneer een deel van de mensen een voorsprong krijgt van hun ouders. En hij onderzoekt zijn eigen positie, hoe belangrijk is de plek waar je wieg staat?
2. een eigen huis
Mensen met vermogens stapten de laatste jaren massaal in ‘de pandjes’ en konden, dankzij de fiscaal vriendelijke behandeling van het rendement, hun vermogen laten groeien. Daarnaast worden kinderen van rijke ouders door middel van een ‘jubelton’ op voorsprong gezet, terwijl steeds meer starters en huurders zónder financiële hulp geen betaalbare woning meer kunnen vinden. Hoe dichten we deze woonkloof?
3. kansen zijn te koop
Kinderen van ouders met een laag inkomen beginnen op de basisschool al met een achterstand. Een achterstand die niet meer in te halen is gedurende hun schoolcarrière. Ondertussen sturen rijke ouders hun kinderen naar dure privé- en kostscholen, waar een uitzonderlijk onderwijscurriculum wordt gehanteerd. Kunnen vermogenden het succes van hun kinderen op die manier zeker stellen?
4. geld werkt harder dan jij
Het wordt steeds moeilijker om van een dubbeltje een kwartje te worden. Alleen in het bezit zijn van talent en intelligentie is onvoldoende; het gaat vooral om de vraag of je de kans krijgt die twee te benutten. Nu werken steeds minder loont, vraagt Sander zich af of de rijken het écht zelf hebben gedaan. Of hebben ze voornamelijk op een slimme manier gebruik kunnen maken van het systeem?
5. gezond kapitalisme?
Ook in de gezondheidszorg is er een kloof. Rijken lijken betere toegang te hebben tot zorg en ze worden gemiddeld zeven jaar ouder dan de minder gefortuneerden. Hoe zorgen we ervoor dat iedereen kans blijft maken op een gezond leven?
6. laat je horen!
Nu de kloof tussen arm en rijk steeds groter wordt, is er behoefte aan vermogende mensen die zich inzetten voor de maatschappij. Maar waar zijn ze? Sander vraagt zich af waarom er zoveel ‘vermogensschaamte’ is terwijl er ook verantwoordelijkheid genomen kan worden voor de steeds groeiende ongelijkheid. Hoe kunnen we dit systeem zo inrichten dat het eerlijk wordt voor iedereen?
Een update over het project laaggeletterdheid en nog wat feiten….
Geplaatst op 13 maart 2022
Laaggeletterdheid van de hulpvrager kan een obstakel zijn voor een maatje bij de begeleiding. Als jij niet doorhebt dat jouw hulpvrager laaggeletterd is, vraag je misschien dingen die hij of zij niet kan. Als jouw hulpvrager moeite heeft met rekenen, zal hij niet gemakkelijk kunnen budgetteren. Als je woorden gebruikt die jouw hulpvrager niet begrijpt, kan je nooit iets goed uitleggen. Het gevolg kan zijn dat de hulpvrager niet doet wat je met hem afspreekt, waardoor jij als maatje gefrustreerd raakt en het traject onnodig lastig wordt of – erger – het traject stopt. Dit is de reden voor meer aandacht voor laaggeletterdheid.
Informeren & communiceren
De eerste maanden van het project laaggeletterdheid stonden in het teken van informeren en communiceren.
Wat is laaggeletterdheid?
Waar komt het voor?
Hoeveel mensen in Nederland zijn laaggeletterd?
Wat zijn de gevolgen?
Doel van de thema-avonden die we organiseerden, de nieuwsbrieven die we schreven en de stukken die we posten op Basecamp was bewustwording creëren. Alleen als je de feiten kent, kan je er rekening mee houden. Nog even wat weetjes die belangrijk zijn voor ons, SchuldHulpMaatjes in Den Haag.
2022-3 Laaggeletterdheid in beeld
Laaggeletterdheid hoog in Den Haag In Nederland hebben bijna 2,5 miljoen mensen moeite met lezen en/of rekenen. Vaak beschikken zij ook over weinig digitale vaardigheden. Bijna 100.000 mensen leven in armoede door laaggeletterdheid. Dit kost onze samenleving € 95 miljoen per jaar.
Vergeleken met niet-laaggeletterden geldt dat laaggeletterden:
vaker minder zelfredzaam zijn;
vaker financiële problemen hebben;
vaker lang in armoede leven;
vaker schuldhulpverlening nodig hebben;
vaak zelf niet de juiste weg naar die hulp vinden.
Uit een regionaal onderzoek naar laaggeletterdheid onder de bevolking kwam naar voren dat het percentage laaggeletterden in de gemeente Den Haag relatief hoog is ten opzichte van de overige G4-gemeenten (Amsterdam, Rotterdam en Utrecht). Mogelijke verklaringen voor de verschillen ten opzichte van Nederland zijn de samenstelling van de bevolking naar herkomst en opleidingsniveau alsook het aandeel studenten dat in deze G4-steden woont.
Laaggeletterden per stadsdeel Het percentage laaggeletterden verschilt sterk per stadsdeel (zie figuur 1). Het percentage laaggeletterden is het hoogst in stadsdeel Laak (50%) en Escamp (38%) gevolgd door Centrum (34%). Het stadsdeel Loosduinen heeft een laaggeletterdheidspercentage dat onder het gemeentelijk niveau ligt (11%). Ook de laaggeletterdheid in de stadsdelen Haagse Hout, Leidschenveen-Ypenburg en Scheveningen ligt (ruim) onder het gemeentelijke en landelijke gemiddelde. Het laagste aandeel laaggeletterden vinden we terug in stadsdeel Segbroek (4%).
2022-03 Laaggeletterdheid wijken verdeling Den Haag
De kans dat zich onder onze hulpvragers laaggeletterden bevinden is heel groot. Er wonen relatief veel laaggeletterden in Den Haag en armoede en laaggeletterdheid gaan ook vaak hand in hand. Zaak dus dat we weten wat laaggeletterdheid inhoudt, we ons bekwamen in het herkennen van laaggeletterdheid en het begeleiden van laaggeletterde hulpvragers. En daarom organiseren we het hele jaar door trainingen.
Schuldhulpplannen voor Den Haag – stemadvies van SchuldHulpMaatje
Geplaatst op 13 maart 2022
Op 14, 15 en 16 maart kun je stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Er is genoeg te kiezen in Den Haag, want er staan maar liefst 21 partijen op het stemformulier. Waar baseer jij je keuze op? SchuldHulpMaatje Den Haag dook in de plannen van de Haagse politieke partijen. Hoe denken zij over schuldpreventie, schuldhulp en nazorg? We zetten de standpunten van alle politieke partijen op een rij.
Elmar Hommes, directeur SchuldHulpMaatje Den Haag: ‘Aandacht voor schulden blijft onverminderd relevant, want 1 op de 5 huishoudens in Den Haag heeft te maken met hoge schulden of loopt risico daarop. Onze maatjes hebben de tijd om praktische hulp te bieden en met hun persoonlijke benadering iemand te motiveren. Zij zijn dus zowel bij preventie tijdens een schuldhulpverleningstraject als na afloop een waardevolle aanvulling op financieel specialistische taken die worden uitgevoerd door medewerkers van de gemeente of van private partijen.
SchuldHulpMaatje pleit ervoor dat ook de coalitiepartijen die na de verkiezingen gekozen worden in de raad en dan plannen zullen gaan maken voor de komende vier jaar, blijven werken aan een schuldvrije toekomst voor elke Hagenaar.’
Terugblik 2018 – 2022 We beginnen met een korte terugblik. Wat gebeurde er de afgelopen vier jaar? Hoe stevig staat een schuldenvrije toekomst voor elke Hagenaar op de politieke agenda?
“Alle Hagenaars moeten volwaardig mee kunnen doen en zich naar vermogen kunnen ontplooien. Armoede en schulden kunnen dit belemmeren. Daarom is het een prioriteit van het college om in te zetten op de bestrijding van armoede en schulden.”
Deze woorden staan in het coalitieakkoord ‘Samen voor de Stad’. Een akkoord dat in 2019 geschreven werd door de vijf partijen die de afgelopen vier jaar de Haagse gemeenteraadcoalitie vormen: VVD, D66, GroenLinks, CDA en PvdA. Sinds deze tijd is er veel veranderd, onder meer door het covid-virus, maar de prioriteit van het college om mensen met schulden zo snel en zo goed mogelijk te helpen bleef onverminderd van kracht.
De ambities uit het coalitieakkoord zijn verder uitgewerkt in het ‘Beleidsplan schuldhulpverlening Den Haag 2020 – 2024’. In de lijn van dit plan is de schuldenaanpak verstevigd, net als de armoedevoorzieningen. Denk aan de saldobaas app, pilots zoals de schuldenrechter en de opzet van Schuldenlab 070. Ook heeft de gemeente geld uitgetrokken voor de inzet van vrijwilligers, zoals financiering van SchuldHulpMaatje.
Wat zijn de standpunten van politieke partijen in Den Haag over schuldhulp?
Er doen 21 partijen mee, 11 partijen daarvan zijn nieuw.
Partij
Inzet preventie
Oplossingen bij schuld
Nazorg
Lijst 1 – Hart voor Den Haag / Groep De Mos
Voorlichting op scholen
Schulden overnemen door de gemeente (inloop)spreekuur op ieder stadsdeelkantoor
Lijst 2 – VVD
Bij inburgering moet er aandacht zijn voor financiële verplichtingen bij migranten Bewoners uit Escamp ondersteunen door ze aan een baan te helpen Vroegsignalering Jongeren helpen met geld om te gaan
Ademruimte Minder bureaucratie
Lijst 3 – D66
Geldtrainingen
Experimenten met schulden overnemen doorzetten
Plan maken voor werk en (nazorg) begeleiding van geestelijk kwetsbaren
Lijst 4 – GroenLinks
Gezinsgerichte aanpak en vroegsignalering bij jongeren
Schuldhulp voor ‘nieuwe kansen’ en een ‘brede aanpak op maat’
Lijst 5 – CDA
Vroegsignalering
Garantstelling door de gemeente voor wat betreft studieschulden Projecten als ‘SchuldHulpMaatjes’
Lijst 6 – PvdA
Preventie jongeren
Helpdesk Geldzaken Schulden overnemen door gemeente Potje voor hulpverleners
Lijst 7 – Haagse stadspartij
Meer personeel
Schulden overnemen door gemeente Uitsluitingscriteria verdwijnen
Lijst 8 – Partij voor de Dieren
Voorkomen schuld bij jongeren
Saneringskredieten Huisdieren niet verkopen
Inzetten op nazorg
Lijst 9 – Haagse PVV
Maatwerk
Lijst 10 – ChristenUnie-SGP
Meer organisaties moeten doorgeven dat klanten financiële problemen hebben Gemeente moet persoonlijk contact opnemen (i.p.v. brieven sturen) Preventie op scholen Meertalige preventie Laaggeletterden Financiën in de spreekkamer
Initiatiefvoorstel Schuldhulpverlening Projecten als ‘SchuldHulpMaatjes’ De rol van de vrijwilliger verankerd in het schuldhulpverleningsbeleid Klantreis inzichtelijk Belonen van goed gedrag
Standaard begeleidingstraject (met nazorg) bij schuldregelingen Inzicht
Lijst 11 – SP
Studeren zonder schulden
Er moet een landelijk aanvalsplan ter bestrijding van armoede en schuld komen
Lijst 12 – 50Plus
Schuldhulpverlening zonder wachttijden
Lijst 13 – LEF
Schuldenvrij bestaan via een universeel basinkomen van netto €1000 per maand
Lijst 14 – Nationale Bond Tegen Overheidszaken
Lijst 15 – DENK
Vroegsignalering
Lijst 16 – Janice Roopram
Lijst 17 – Haags Belang
Lijst 18 – Blanco
Lijst 19 – Forum voor Democratie
Lijst 20 – Lijst Ramdhani
Vroegsignalering Voorlichtingscampagne
Nazorg bieden
Lijst 21 – INL
Disclaimer: We hebben de verkiezingsplannen van alle politieke partijen zo goed mogelijk doorgenomen en daaruit zo zorgvuldig mogelijk dit overzicht gemaakt er kunnen geen rechten aan worden ontleend.
Conclusies
Lijst 1 t/m 10 heeft oog voor de schuldenproblematiek in Den Haag
De Haagse PVV, SP, 50Plus, LEF, DENK zijn zeer summier over schulden en/of specifieke oplossingen voor de stad.
6 partijen (Nationale Bond Tegen Overheidszaken, Janice Roopram, Blanco, Forum voor Democratie en INL) hebben geen paragraaf over schuld, schuldhulp, preventie en/of nazorg in hun programma
CDA en ChristenUnie dragen SchuldHulpMaatje een warm hart toe, zij noemen het belang van SchuldHulpMaatje in hun verkiezingsplan bij naam
ChristenUnie-SGP wil dat mensen tot hun recht komen en presenteert daarom het meest omvangrijke plan voor schuldhulpverlening; ‘Vergeef ons onze schulden’
Elmar Hommes: ‘Na het lezen van alle plannen zie ik dat schuldhulpverlening stevig op de politieke agenda staat van de grote partijen in Den Haag. Daar zijn wij blij mee. We hopen dat ook de partijen die straks de nieuwe coalitie zullen vormen verder zullen bouwen op voorgaande beleidsplannen.
Stichting SchuldHulpMaatje Den Haag is een kritische partner in het veld. Onze maatjes zien ook de praktische werking van wet- en regelgeving bij de mensen thuis. Dat is waardevolle kennis. De signalen die we opvangen in deze dagelijkse praktijk delen we graag met de politiek voor het aanscherpen en verbeteren van armoede- en schuldenbeleid. In het afgelopen jaar hebben daarom ook meerdere politieke partijen in Den Haag ons geconsulteerd om mee te denken over armoedebestrijding.
Wij zijn graag een gesprekspartner voor de politieke partijen, de gemeente en alle samenwerkpartijen in de stad. Wij stellen onze expertise graag ter beschikking bij de totstandkoming van innovaties en delen graag onze praktijkinzichten.’
Speerpunten SchuldHulpMaatje Den Haag
Het is goed dat de politieke partijen, en alle kandidaten die in de gemeenteraad gekozen worden, weten wat we doen. SchuldHulpMaatje Den Haag heeft drie projecten waarin we maatjes toerusten om betere hulp te verlenen ter preventie van schuld, bij het oplossen van schuld en bij nazorg.
Laaggeletterdheid Elmar: ‘Het doet mij deugd dat enkele partijen in hun programma ook aandacht hebben voor laaggeletterdheid. Wij merken dat er een verband is tussen niet goed kunnen lezen en schrijven en schulden. Wij rusten maatjes toe in speciale aanvullende trainingen om laaggeletterdheid te herkennen en leren ze in trainingen hoe ze hiermee om kunnen gaan.’
Aandacht voor een (wijk)gerichte aanpak Elmar: ‘Ik zie dat Escamp in het vizier is bij de VVD en ook GroenLinks en CDA pleiten voor brede aanpak via wijkteams. ChristenUnie wil niet alleen in de wijk aanwezig zijn, maar ook thuis, achter de voordeur en bij de huisarts. Wij hebben maatjes die speciaal getraind zijn in het begeleiden van jongeren en we werken via een wijkgerichte aanpak in de wijken Bouwlust/Escamp en Centrum. Daar hebben we wekelijks inloopspreekuren voor geldadvies en hulp bij schuld.’
Psychische kwetsbaarheid Elmar: ‘D66 en ChristenUnie-SGP hebben oog voor psychische kwetsbaarheid. D66 wil daar verder plannen voor maken. ChristenUnie-SGP stelt o.a. voor dat de huisarts een belangrijke rol kan spelen bij het signaleren van geldproblemen en ziet een taak bij het oplossen van mentale problemen voor de praktijkondersteuner. In februari 2022 zijn wij gestart met een project psychische kwetsbaarheid. Hierin bieden we maatjes en hulvragers, al dan niet samen met ggz-partners, vier oplossingstrajecten aan.’
Hieronder staan de teksten uit de verkiezingsplannen van de partijen.
Hart voor Den Haag / Groep De Mos – Kordaatheid bij schuldhulpverlening Schulden
Je komt er zo in, maar kom er maar weer eens uit. In het verleden hebben wij een initiatiefvoorstel ingediend waarin we oproepen tot het overnemen van de schulden door de gemeente. Wij zien dat als een investering, omdat er zo bespaard kan worden op de kosten van bewindvoering, uitkeringen, jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg, schuldhulpverlening, ziekteverzuim en dergelijke. Doordat de verlammende stress van de schuld wegvalt, kan de schuldenaar zich richten op het volgen van een opleiding of het vinden van een baan. Uiteraard moeten de schulden, zij het in een geduldiger aflossingsschema, wél terug worden betaald aan de gemeente. Om inwoners met schulden te helpen om hun schulden in te lossen, wil Hart voor Den Haag op ieder stadsdeelkantoor een (inloop)spreekuur realiseren. Op scholen geven we voorlichtingscampagnes over hoe om te gaan met geld. Daarnaast willen wij, voor het bieden van perspectief, inzetten op omscholingsprogramma’s voor mensen die hun baan verliezen.
VVD – kijkt naar het financiële plaatje
Bij problematische schulden moet de gemeente allereerst zorgen voor ademruimte, zodat de problemen met een schuldhulpverlener op een rij gezet kunnen worden. De VVD wil daarbij inzetten op dienstverlening die snel kan optreden en met een bredere blik kan kijken wat er naast de schuldenproblematiek mogelijk nog meer speelt.
De VVD wil dat de gemeente ook de eigen dienstverlening verbetert en bureaucratie terugdringt. De Schulphulproute is nu nog bezaaid met te veel formulieren.
De VVD wil inzetten op preventie van problematische schulden. We ondersteunen initiatieven waarbij jonge Hagenaars door ervaringsdeskundigen leren budgetteren en met geld omgaan. Daarnaast is vroegsignalering van belang: zo kan er hulp geboden worden voordat schulden problematische vormen aannemen. Deze vroegsignalering kan via school, wijkteams, jongerenwerk ed. gebeuren. Hulp kan komen van mensen waarmee de jongeren zich kunnen identificeren.
De VVD wil dat er voldoende oog is voor (kleine) ondernemers die ook slecht bij kas zitten. Initiatieven en hulpverlening voor ondernemers die een schuld hebben, zoals Over Rood, moeten dan ook gesteund blijven worden.
Ondernemers in het mkb die schuldeiser zijn, moeten niet de klappen vangen. Wat voor een grote onderneming of de gemeente een geval van afschrijven is, is voor kleinere ondernemers een financiële strop. De VVD wil dat de gemeente als grote schuldeiser achter het mkb in de rij aansluit.
Ondersteuning schuldenproblematiek Escamp. In deze wijk kent relatief veel armoede en (jeugd)werkloosheid. De VVD wil vroegtijdig bewoners ondersteunen door ze aan een baan te helpen om zo schuldenproblematiek te voorkomen of niet verder te laten escaleren.
D66 – spreek over armoede, schulden en begeleiding naar werk
Armoede is vaak onzichtbaar. Het uit zich niet alleen in een gebrek aan geld. Het gaat vaak samen met slecht lezen en schrijven en gebrek aan kansen door minder toegang tot werk, zorg of onderwijs. Dit vraagt om vroeg signaleren en brede ondersteuning voor meer zelfstandigheid en een eerlijkere toekomst voor onze kinderen.
Financiële rust. We steunen vernieuwende initiatieven voor schuldhulpverlening. Bijvoorbeeld trainingen over geld en administratie en experimenteren met het, onder voorwaarden, overnemen van schulden. Dit voorkomt dat mensen hun leven lang achtervolgd worden door schulden.
Met een werkbonus uit de bijstand. Met deze prikkel geven we een veilig duwtje uit de bijstand om een terugval in inkomen te voorkomen.
Een nieuw begin. Stadsgenoten die uit een (financieel) dal zijn opgekrabbeld verdienen een schone lei en een goede start. Daar hoort werk bij en begeleiding van geestelijk kwetsbaren. Een nieuwe alliantie van Den Haagt Werkt, het UWV en Haagse bedrijven kan deze basis creëren. D66 wil daarvoor een plan uitwerken.
Vaker afwijken van de kostendelersnorm . Gemeenten hebben de bevoegdheid om af te wijken van de kostendelersnorm, maar Den Haag doet dit minder vaak dan andere steden. D66 wil dat dit vaker gebeurt om dakloosheid en armoede te voorkomen.
GroenLinks – Oplossingen voor armoedebestrijding en voorkoming van schulden
Bij problemen met schulden is vroeg bijsturen of ingrijpen belangrijk; daarbij hebben we extra aandacht voor jongeren. We zorgen dat werkgevers en scholen weten hoe ze problemen kunnen herkennen. Zo helpen ze jongeren aan de juiste informatie en hulp. De gemeente breidt de contacten uit met ontvangers van vaste lasten. Zij zijn belangrijk voor het melden van betalingsachterstanden. Door samenwerking met deze partijen en vroeg ingrijpen voorkomen we afsluiting van energie en huisuitzettingen.
Den Haag heeft flinke stappen gezet naar een socialere schuldhulp. We gaan door met de ‘Klantreis’ en ‘Collectief Schuldregelen’ voor alle cliënten. In deze trajecten staat de mens centraal, er is één aanspreekpunt voor begeleiding van de cliënt tijdens het hele traject. Onze schuldhulp staat voor nieuwe kansen en een brede aanpak op maat. Vanuit die kracht blijven we vernieuwen met mensen en organisaties in de stad.
We moeten beter gebruik maken van ervaringsdeskundigen, bijvoorbeeld in de schuldhulp. Daarom willen we dat de gemeente ervaringsdeskundigen met verschillende achtergronden in dienst neemt. Zij kunnen hun collega’s adviseren over hoe ze hun service en informatie kunnen verbeteren.
Den Haag blijft slachtoffers van de toeslagenaffaire helpen: financieel én door pal voor hun rechten te gaan staan, bijvoorbeeld richting het Rijk of schuldeisers.
CDA – Schulden
Armoede is niet altijd gekoppeld aan een uitkering. Er zijn ook arme werkenden. Het CDA wil mensen ondersteunen die wel een baan hebben, maar te weinig verdienen om normaal van te leven of door schulden in armoede leven.
Vroeg signaleren van problematische schulden is belangrijk in de preventie en bestrijding van armoede. We zetten daarom in op meer preventie en voorlichting.
Het CDA pleit voor een garantstelling door de gemeente voor wat betreft studieschulden bij DUO bij de koop van een nieuwbouwwoning. Een huis kopen is voor veel starters door de studieschulden simpelweg onhaalbaar. Dit is risicoarm, vergelijkbaar met de startersleningen, en de gemeente kan dat risico verder afdekken met het bedingen van zekerheidsrechten op de nieuwbouwwoning.
Het CDA wil mensen helpen die moeite hebben hun administratie bij te houden door projecten met vrijwilligers. Projecten als ‘schuldhulpmaatjes’ dragen daaraan bij.
Vragen om hulp is vaak moeilijk. Bovendien; niet iedereen weet hulp te vinden en is bekend met de mogelijkheden die er zijn. Het CDA wil dat de gemeente zich meer inspant om deze doelgroep te benaderen, hiertoe wordt met wijkverenigingen en andere lokale maatschappelijke organisaties samengewerkt.
PvdA – Mensen met schulden op tijd helpen
Wij willen dat iedereen straks in aanmerking komt voor het vernieuwde, effectievere en snellere schuldhulptraject;
de Helpdesk Geldzaken, waar mensen met geldzorgen terecht kunnen, uitbreiden door de hele stad. We hebben speciaal aandacht voor jongeren en doen meer aan preventie en voorlichting op scholen;
meer grip op de bewindvoering door het zelf aan te bieden, of door bindende afspraken te maken met bewindvoerders;
het Jongeren Perspectief Fonds, dat schulden overneemt en jongeren stimuleert naar school of (vrijwilligers)werk te gaan, uitbreiden naar andere groepen;
een maximum van de rente bij de Gemeentelijke Kredietbank van 2% per jaar;
een budgetmaatwerkondersteuning: een potje waaruit hulpverleners naar eigen inzicht dingen kunnen betalen die zij nodig vinden, zoals een huurachterstand;
dat mensen met een (kleine) schuld bij hun zorgverzekeraar kunnen overstappen naar de gemeentelijke zorgverzekering waarin vrijwel alle zorgkosten gedekt zijn;
kunnen garanderen dat overheden en bedrijven op korte termijn geen schulden innen bij mensen die al nauwelijks rond kunnen komen.
Haagse stadspartij – BESTAANSZEKERHEID EN KANSEN VOOR IEDEREEN
Menselijkheid moet voorop staan bij de begeleiding van mensen met een uitkering of met schulden.
De aanpak van schulden pakken we grondig en menselijk aan. Huisuitzetting van mensen kan nooit een oplossing zijn. Om dit te voorkomen werkt de gemeente samen met woningcorporaties, zorgverzekeraars en nutsleveranciers.
Experimenten waarbij de gemeente schulden overneemt worden gecontinueerd.
Schuldhulpverleners dienen alle ruimte te krijgen om hun werk goed te kunnen doen. Het doel is om schulden en oplopende kosten te voorkomen. Het zelfredzaam zijn en eigen netwerk hebben verdwijnen als uitsluitingscriteria voor schuldhulpverlening.
We zetten in op extra personeel voor de schuldhulpverlening.
Partij voor de Dieren – Een armoedevrij Den Haag
Voor veel jongeren is het een moeilijke overgang als zij op hun 18e wettelijk volwassen worden om verantwoordelijk te worden voor hun eigen financiën. Den Haag zet extra in op het voorkomen van schulden bij jongeren.
Armoede wordt onder andere bestreden door goede, mede op preventie gerichte schuldhulpverlening. Den Haag ondersteunt de voedselbank en weggeefwinkels om de gevolgen van armoede te verlichten.
Schuldhulpverlening wordt door Den Haag moreel verantwoord aangestuurd. Dit houdt in dat, in geval van uitbesteding aan commerciële organisaties, Den Haag toeziet dat kwaliteit van uitvoering en kosten transparant en in lijn zijn met niet-commerciële dienstverleners. Zo wordt voorkomen dat mensen van de regen in de drup belanden.
Huisdieren zijn geen onderpand. Bij eventuele schuldsanering of huisuitzetting worden huisdieren en hun toebehoren niet onder dwang verkocht.
De gemeente maakt het mogelijk om saneringskredieten te verstrekken aan inwoners met problematische schulden.
Het natraject van schuldhulpverlening wordt verbeterd om te voorkomen dat mensen opnieuw in de schulden belanden.
Haagse PVV – Voorstellen voor een betaalbare stad
Meer maatwerk op het gebied van schuldhulpverlening
ChristenUnie – SGP – meest uitgebreide plan “Vergeef ons onze schulden”
“Twee weken geleden belde een cliëntondersteuner van de gemeente Den Haag over een meneer die daar binnen was komen lopen. Hij zou geen geld meer hebben en geen eten voor zijn hond. Meneer heeft geen gas en elektriciteit meer en hij krijgt aanmaningen over huurachterstand. Zijn woning is vervuild. Daarom ben ik met meneer in gesprek gegaan. Ik heb direct geld geregeld met een jumbokaart zodat hij eten voor de hond kan kopen en boodschappen voor zichzelf kan doen voor het weekend. Vervolgens heb ik toestemming gekregen om contact op te nemen met de gemeente.”
Antoinette Westerterp is verpleegkundige en werkt 29 jaar bij Parnassia. Sinds 2018 maakt ze deel uit van het team ‘Achter de voordeur’ in de wijken Bouwlust en Vrederust. Ze heeft 24 collega’s die in andere wijken in Den Haag hetzelfde doen; inwoners met geestelijke gezondheidsproblemen bezoeken. Het doel van het programma is leed verminderen of voorkomen en mensen vrijwillig naar zorg toe te leiden. De gemeente Den Haag financiert het programma en Parnassia voert het uit.
Buiten de boot
“Achter de voordeur helpt mensen die buiten de boot vallen. We krijgen ongeveer 4 meldingen per week van mensen waarbij het niet zo goed lijkt te gaan. Deze meldingen komen via huisartsen, het Wmo-wijkteam -(Wet maatschappelijke ondersteuning), sociaal beheerders, wijkagenten of omwonenden. Nadat de melding is binnengekomen gaan we na of de persoon al bekend is, of in behandeling is bij Parnassia. We houden daarbij rekening met de privacyregels. Daarna nemen we contact op en gaan we op huisbezoek.”
Op huisbezoek Tijdens een huisbezoek komen Antoinette en haar collega’s van alles tegen.Eenzame ouderen die in een sterk vervuilde woning leven, jonge tienermoeders die de eindjes niet aan elkaar kunnen knopen, verslaafden die al hun geld stoppen in de aanschaf van middelen, mensen met een verstandelijke beperking die het tempo niet bij kunnen benen en jongeren die voor hun geestelijk zieke ouders zorgen en daardoor zelf op achterstand raken.
Geraakt door leed
Antoinette heeft al veel leed voorbij zien komen in de jaren dat ze bij Achter de voordeur werkt. “Op een gegeven moment denk je dat je alles wel een keer gezien hebt.” Toch kunnen problemen haar nog steeds raken. “Als er kinderen betrokken zijn, of als mensen heel eenzaam zijn en geen netwerk hebben om op terug te vallen. Het trieste van zulke zaken treft mij.” Ze vertelt dat ze pas op bezoek ging bij een alleenstaande moeder met waanstoornis die grotendeels verzorgd wordt door haar 23-jarige zoon. Hij heeft hierdoor scholingsachterstand opgelopen. “Ik werk voor jongeren samen met meerdere organisaties: zoals Convey.” Bij vragen over de sociale kaart neemt ze vaak contact op met het Haags Steun Systeem.
Financiële problemen achter de voordeur
Antoinette schat dat 60% van de mensen met geestelijke gezondheidsproblemen ook financiële problemen heeft. Ze ziet een samenhang tussen schuld en geestelijke gezondheid. “De aanleiding voor geldzorgen is verschillend. Het kan te maken hebben met mentale problemen, doordat mensen het simpelweg niet snappen of door wantrouwen. Veel mensen komen ook niet mee in de digitalisering. Ze hebben bijvoorbeeld geen DigiD of weten niet goed hoe ze op internet formulieren moeten invullen.”
Presentiebenadering
Achter de voordeur werkt vanuit de presentiebenadering; een methode van Andries Baart die ook in het pastoraat gehanteerd wordt. Karakteristiek voor de methode is er zijn voor de ander, daar waar mensen onaanzienlijk, arm, ‘sociaal overbodig’, doodziek of ‘hopeloos’ zijn. Het draait om de relatie in plaats van het oplossen van problemen.
“We komen altijd vanuit een probleem, bijvoorbeeld ‘overlast’, maar we gaan daar niet direct mee aan de slag”, vertelt Antoinette. “Eerst kijken we naar de mens. Hoe ziet zijn leefwereld eruit? Waar kan ik aanhaken? Zo besloot ik bij de meneer met het hondje eerst eten te kopen voor de hond.”
Vertrouwen winnen
Achter de voordeur heeft 60 tot 70 lopende cases in Bouwlust en Vrederust. “Mensen zijn soms wantrouwend en aarzelen om hulp aan te nemen. We proberen dan het vertrouwen te winnen door te kijken hoe we het eerste leed kunnen verminderen. Daarbij werken we samen met allerlei partijen in de stad. De meeste mensen zijn even de weg kwijt en komen er met een beetje hulp weer bovenop. Zo’n 15% heeft professionele hulp nodig. Deze mensen verwijzen we door naar een behandeling bij Parnassia (psychiatrische zorg), de Brijder (verslavingszorg), POH-GGZ (PraktijkOndersteuner van de Huisarts voor Geestelijke Gezondheidszorg) of naar Wmo-begeleiding.”
Samen leed verminderen
“Ik kijk ernaar uit om meer samen te werken met SchuldHulpMaatje. In wijkcentrum Bouwlust komen we elkaar geregeld tegen en wisselen we cases uit. Zo ken ik Martin (hij is betrokken bij het SchuldHulpMaatje spreekuur), jullie coördinator voor wijkgericht werken (Monique Rog) en coördinator voor psychische kwetsbaarheid (Jasper van der Wulp). Bij psychische problemen kunnen jullie ons bellen, andersom weten wij jullie te vinden als er financiële hulp nodig is. Ik kom ook naar de theatervoorstelling over psychische kwetsbaarheid. We hebben hetzelfde doel en de maatjes die ik ken zijn vriendelijk en makkelijk om mee samen te werken.”
De meneer met het hondje
“Met de meneer met de hond gaat het inmiddels iets beter. Hij was gevallen en kon niet meer naar de brievenbus lopen, ook kende hij niemand die dat voor hem kon doen, zodoende miste hij een aantal brieven voor een adresonderzoek. Hierdoor is hij uitgeschreven uit het bevolkingsregister personen en is zijn uitkering gestopt. Om weer ingeschreven te raken, heb je een geldig ID-bewijs nodig. Dat kost geld. Ik schakelde met de gemeente en in dit geval ook met STEK Den Haag die een fondsbijdrage regelde van 250 euro. Zijn uitkering is hersteld dankzij het snelle handelen van de sociaal casemanager van de Gemeente. Er is een betalingsregeling met de woningcorporatie afgesproken en er is een schoonmaakploeg langs geweest. Ik ga zeker nog eens langs.”
SchuldHulpMaatje zet psychische kwetsbaarheid op de (schulden)kaart
Geplaatst op 25 februari 2022
Met de voorstelling Vind je het gek! van Nynka Delcourt is dinsdagavond 22 februari 2022 het nieuwe Haagse SchuldHulpMaatje project ‘Psychische kwetsbaarheid’ op indringende wijze van start gegaan. Jasper van der Wulp, Projectcoördinator psychische kwetsbaarheid, licht het doel van het project verder toe.
Beter toerusten Schulden vergroten de kans op psychische problemen. Maar andersom geldt ook, met het hebben van een psychische kwetsbaarheid neemt de kans op schulden toe. Om deze neerwaartse spiraal tegen te gaan, willen we maatjes met dit project beter toerusten om hulpvragers met schulden en mentale problemen te begeleiden, zodat we (nog) meer trajecten tot een goed einde kunnen brengen.
Vier begeleidingsopties bij psychische kwetsbaarheid Dat wil SchuldHulpMaatje onder meer doen door tussen reguliere begeleiding (bij lichte kwetsbaarheid) en doorverwijzing (bij zeer grote kwetsbaarheid) nog twee andere begeleidingsopties in te zetten, namelijk begeleiding met ruggenspraak van een interne mentor (een maatje met ervaring op dit gebied) en duo-begeleiding met een (meestal professionele) ketenpartner (zie figuur). Op dit moment hebben we hiervoor al korte lijntjes met Kompassie, ‘Achter de voordeur’ (Parnassia) en het Haags Steunsysteem.
Tevens willen we meer expertise in huis halen door enkele oud-GGZ-medewerkers aan ons te binden als vraagbaak. Maatjes kunnen hun coördinator, of mij laten weten, als zij aanvullende ondersteuning op dit vlak bij hun begeleidingstraject kunnen gebruiken.
Lees meer over het thema psychische kwetsbaarheid:
Aftrap nieuw SchuldHulpMaatje project psychische kwetsbaarheid in theater
Geplaatst op 25 februari 2022
Hoe kun je een project rondom psychische kwetsbaarheid beter aftrappen dan met een theaterstuk dat je gelijk mentaal bij de kladden grijpt? Dat gebeurde op 22 februari 2022 in theater Dakota met ‘Vind je het gek!’
Stigma
Hoeveel procent van de mensen denkt u dat in zijn of haar leven te maken krijgt met een psychische kwetsbaarheid? De schattingen onder de SchuldHulpMaatjes in Dakota liepen ver uiteen. 15 Procent, riep de één, 70%, de ander. Het juiste antwoord is: ruim 42 procent. Psychische kwetsbaarheid komt dus heel veel voor. Tegelijkertijd kleeft er nog steeds een groot stigma aan. 70 procent van de psychisch kwetsbaren heeft last van vooroordelen en discriminatie. En maar een derde durft er over te praten. Dat veel van onze hulpvragers een psychische kwetsbaarheid hebben, is niet zo verwonderlijk. Vaak zitten ze in een neerwaartse spiraal. Zo vergroot het hebben van een psychische kwetsbaarheid het risico op schulden. Denk bijvoorbeeld aan iemand die zo depressief is dat hij zijn post ongeopend in de gang laat liggen. En, heb je eenmaal schulden, dan leidt dat tot zoveel stress en sociale isolatie dat de kans op psychische kwetsbaarheid weer toeneemt.
Theaterstuk In de even luchtige, grappige, ontroerende als informatieve en indringende theatervoorstelling Vind je het gek! vertellen theatermaakster en zangeres Nynka Delcour en muzikant Rob Stoop het verhaal van zes mensen met psychische problemen. Op basis van interviews met hen maakten ze dit stuk. Via een afwisselende mix van monologen, liedjes, acteerwerk en fotoprojecties leren we de zes van binnenuit kennen. Niet als patiënt, maar als mens achter de aandoening. Nergens wordt dan ook een diagnose genoemd. Hierdoor komt hun belevingswereld nog dichterbij en is deze soms beangstigend herkenbaar. Want wie kent niet het gevoel dat je eigen piekergedachten je meesleuren, je gevangen houden? Of de beleving dat jouw werkelijkheid voor kortere of langere tijd niet aansluit bij die van de rest van de wereld? Veelzeggend was het moment waarop Nynka een lint uitrolde op het podium dat de grens tussen gek en normaal verbeeldde. Aan de hand van stellingen bepaalden wij aan welke kant ze moest staan. De deur dichtdraaien en toch nog een keer teruglopen om te controleren of hij echt op slot zit bijvoorbeeld? Dat leek ons wel normaal. Maar wat als je dat drie keer doet? Of tien keer? De grens bleek op zijn zachtst gezegd fluïde.
Nagesprek – bespreekbaar maken van psychische kwetsbaarheid De vraag is nu: wat kunnen wij doen om hier aandacht voor te vragen en hulpvragers met psychische kwetsbaarheid te helpen? In het nagesprek dachten we hier onder de leiding van Jasper van der Wulp, projectcoördinator van het project Psychische Kwetsbaarheid, over na. Over het belang van het bespreekbaar maken van het onderwerp. Steun bieden. Gewoon vragen hoe het met iemand gaat, en voldoende tijd, ruimte en aandacht bieden voor het antwoord. Oprecht luisteren en empathie tonen kan al veel doen. Ook het open zijn over jezelf, het tonen van je eigen kwetsbaarheid kan verbindend werken. Vertel eens iets uit je eigen leven dat niet zo geweldig loopt. Collega’s van GGZ-begeleiding in de wijk Achter de voordeur wezen op de kracht van herhaling. Blijf steun bieden, ook als iemand (nog) niet zo ver is om het aan te nemen. Mensen met een psychische kwetsbaarheid hebben vaak een negatief zelfbeeld en soms kost het tijd voordat ze hulp kunnen accepteren.
Tips Als laatste kwamen er nog verschillende tips voorbij.
Zoals de gratis website van Parnassia Durf jij met mij?Hier kunnen mensen met een psychische kwetsbaarheid iemand leren kennen, zowel voor vriendschappen als voor een romantische relatie.
Als je vragen over psychische kwetsbaarheid hebt, kan je terecht bij Haags Steun Systeem.
Afsluitend nog wat kijk- en luistertips over dit thema. Aangeraden wordt de serie Therapie op Canvas.
Op YouTube kan je de documentaire vinden die Nynke maakte over Miranda, een van de zes mensen die ze interviewde. De insteek van de documentaire blijkt uit de titel: Ik zou ook Miranda kunnen zijn.
Kompassie biedt mentale en praktische ondersteuning
Geplaatst op 22 februari 2022
Bij Kompassie kunnen Haagse burgers met een psychische kwetsbaarheid én hun naasten terecht voor mentale en praktische ondersteuning. De behoefte aan ondersteuning bij financiële problemen komt relatief vaak voor: langdurige financiële problemen kunnen immers leiden tot psychische problemen, andersom kunnen financiële problemen ook juist veroorzaakt worden door psychische problemen. De vrijwilligers van Kompassie hebben allemaal eigen (familie)ervaring met psychische kwetsbaarheid.
Foto: Kompassie
Corry Verdonk is één van deze vrijwilligers, twee ochtenden per week zet zij zich in voor haar lotgenoten. Zij weet als geen ander hoe het is om in de schoenen te staan van de bezoekers die zij spreekt.
De vrouw die aan mijn tafel komt zitten ziet er overduidelijk heel gespannen uit. Het huilen staat haar nader dan het lachen. En dan toch maar alles vertellen wat er aan de hand is. Er verschijnt een plastic tas met een kleine 2 kilo aan brieven en enveloppen en veel niet uitgepakt. Dit is haar verhaal….
Drie jaar geleden ging haar partner weg, ze verloor haar baan en haar twee kinderen bleven bij haar wonen.
Veel dreiging van de partner om het huis te verkopen, maar niemand had kans op een huurhuis en zij wilde voor de kinderen tenminste het gezinshuis behouden. De druk bouwde op, want de partner had meer eisen en maar een minimumloon. Na een moeilijke tijd met een zieke ouder en het bijstaan van de kinderen kreeg zij een burn-out. Inmiddels liepen de onbetaalde rekeningen op; eerst de ziektekosten, verenigingen en internet bestelbedrijven. Dan de belastingen, een foutje met de toeslagen loopt uit de hand, en langzamerhand kan ze ook de hypotheek niet meer betalen. Het contact met UWV is steeds ongelukkig, omdat de vrouw nét niet goed begrijpt wat nou bedoeld wordt, en de sollicitatieplicht mat haar af. Ze voelt zich totaal alleen staan en kan niet meer nadenken.
De huisarts adviseert een psychotherapeut en verstrekt vast een antidepressivum. De vrouw is inmiddels in constante paniek en alles wat maar iets meer energie zou moeten kosten kan ze niet aan. Het is overleven en het wordt er niet beter op.
Van de huisartsenpost krijgt zij het adres van Kompassie en daar is ze dodelijk vermoeid en het gewoon niet meer weten terecht gekomen. Ik heb haar geprezen voor de moed om te komen met haar tasje, en we zijn aan de slag gegaan. Door schaamte en schuld is alles veel te lang blijven liggen.
Ze voelde zich dom en niet voldoen aan haar idee van adequaat reageren. Angst om te bellen en angst om de enveloppen te openen duurden nog wel even. Onze samenwerking was ook niet zo makkelijk in het begin, omdat ze voet bij stuk kon houden bij sommige zaken, en andere zaken werden liever niet gezien. Ook vergat zij wel eens om de noodzakelijke spullen mee te nemen, zoals DigiD en ID-kaart of bankkaart. Maar na een aantal weken kon ze worden overgedragen aan de Schuldhulpverlening van de gemeente en zag ze weer een klein beetje toekomst.
De vrouw voelde zich gezien bij Kompassie en ook begrepen. Wij zijn allemaal wel eens in een situatie van onmacht en ellende terecht gekomen en die herkenning zorgt voor een gelijkwaardige relatie tussen bezoeker en vrijwilliger.
Ik ben iedere keer weer vereerd met het vertrouwen dat iemand in mij wil stellen. Helden zijn het.
Onze nieuwsbrief komt zeven keer per jaar uit. De nieuwsbrief is in de eerste plaats gemaakt voor onze vrijwilligers, maar we delen onze artikelen graag met iedereen die geïnteresseerd is.
